زخم بستر یکی از مشکلات شایع در بیماران و سالمندان زمینگیر است. افرادی که به هر دلیلی، قادر به حرکت نبوده و اغلب اوقات زندگی را در بستر و یا روی صندلی چرخدار میگذرانند؛ بیشترین احتمال ابتلا به این مشکل را دارند. اگرچه این بیماری دلایل علمی خاص خود را دارد؛ اما زخم بستر در سالمندان اغلب به دلیل سهلانگاری و کیفیت پایین مراقبتهای بهداشتی و درمانی ایجاد میشود.
همه ما میدانیم که این بیماری چقدر آزاردهنده بوده و تا چه میزان میتواند روی کیفیت زندگی فرد اثر گذاشته و برای سلامت او خطرآفرین باشد. بنابراین بسیار مهم است که اگر از فرد مستعد ابتلا به این بیماری پرستاری میکنیم؛ درباره این مشکل و روشهای درمان آن اطلاعات کافی داشته باشیم.
همانطور که گفتیم، زخم بستر در بیماران بستری شده ایجاد میشود. هرچه فرد به مدت طولانیتر در یک وضعیت مشخص و بیحرکت قرار بگیرد؛ احتمالا ابتلا به این مشکل در او بیشتر است.
این بیماری به شکل آسیب بافتهای بدن، یعنی لایههای پوست و گوشت بروز پیدا میکند. اصلیترین علت این مشکل، تحت فشار قرار گرفتن بافتهای بدن بین بخش استخوانی بدن و بستر است. این فشار مداوم میتواند موجب تخریب بافتهای بینابینی شود و حتی در موارد شدید موجب مرگ این بافتها گردد.
مشکلات خواب در بین کودکان خردسال بسیار رایج است. برخی از کودکان ممکن است در هنگام خواب احساس خستگی نداشته باشند و یا بدون اینکه کسی در اتاقشان حضور داشته باشد نمیخوابند. اگرچه مقابله با این عادت در کودکان کمی دشوار است، اما فراموش نکنید که تنظیم خواب شبانه کودک به عهده والدین یا پرستار کودک است. بسیاری از مشکلات خواب با عادات روزانه مرتبط هستند. بنابراین با تغییر این عادات میتوانید به او کمک کنید که شبها بهتر استراحت کند. خبر خوب این است که با کمی صبر و رعایت نظم و انضباط می توانید خواب شبانه را برای کودکان خود لذتبخشتر کنید.
قبل از اینکه تشخیص دهید آیا کودک شما مشکل خواب یا اختلال در خواب دارد، باید بدانید که به چه مدت خواب نیاز دارد. این نکته را فراموش نکنید که کودکان و نوجوانان معمولا به خواب بیشتری نسبت به بزرگسالان نیاز دارند. نمودار زیر میزان خواب توصیه شده برای هر گروه سنی را نشان میدهد:
میزان خواب مورد نیاز | گروه سنی |
12 الی 16 ساعت | نوزادان 4 الی 12 ماهه |
11 الی 14 ساعت | کودکان نوپا 1 الی 2 ساله |
10 الی 13 ساعت | کودکان 3 الی 5 ساله |
9 الی 12 ساعت | کودکان 6 الی 12 ساله |
8 الی 12 ساعت | نوجوانان 13 تا 18 ساله |
در بعضی موارد، ناتوانی کودک در خوابیدن به رفتارهای او در طول روز مربوط میشود. این بیشتر در مورد کودکان مدرسهای و نوجوانان اتفاق میافتد. تنظیم عادات روزانه به این گروه از کودکان کمک میکند که شبها استراحت بیشتر و با کیفیتتری داشته باشند.
اطمینان حاصل کنید که کودک فقط برای خوابیدن از تخت استفاده میکند. آیا کودک شما تکالیف مدرسه را روی تخت انجام میدهد یا از کامپیوتر روی رختخواب استفاده میکند؟ سعی کنید او را تشویق کنید که از تختخواب فقط برای خوابیدن یا کتاب خواندن قبل از خواب استفاده کنند. در غیر این صورت مغز به طور ناخودآگاه تصور میکند که تخت فقط برای خوابیدن نیست.
سعی کنید حتی آخر هفتهها هم همان برنامه خواب طول هفته را حفظ کنید. این کار باعث میشود کودک شما سر وقت بیدار شود و به طور طبیعی بخوابد. هرگز نباید در آخر هفته بیش از 1 ساعت از ساعت خواب معمولی تخطی شود.
اجازه ندهید که کودک موقع خواب بیش از حد گرسنه یا سیر باشد. خوردن یک میان وعده سبک (مانند یک لیوان شیر گرم و یک موز) قبل از خواب ایده خوبی است. با این حال، خوراندن وعدههای غذایی سنگین طی یک یا دو ساعت مانده به زمان خواب ممکن است او را بیدار نگه دارد.
از دادن محصولات حاوی کافئین، مخصوصاً بعد از ظهرها یا عصرها به کودک خودداری کنید. این محصولات شامل نوشابه، قهوه، چای یا شکلات میشود.
سبک زندگی فعال را تشویق کنید. ورزش و فعالیت بدنی روزانه از بیقراری در شب جلوگیری میکند. با این حال سعی کنید طی سه ساعت مانده به زمان خواب، از فعالیت بدنی توسط آنها خودداری کنید.
نور اتاق خواب را تنظیم کنید. اگر کودک شما از تاریکی مطلق میترسد از چراغ خوابهایی استفاده کنید که نور را پخش میکنند.
اولین چیزی که کودک باید صبحها با آن مواجه شود، نور طبیعی است. پس صبحها پرده اتاقش را باز کنید تا با نور طبیعی از خواب بیدار شود. نور طبیعی برای مغز نشانه شروع روز است.
به چرت زدنهای او در طول روز توجه کنید. اگر کودک عصر خوابیده باشد، حداقل به 4 ساعت زمان نیاز دارد که بتواند دوباره بخوابد. اگرچه نیاز کودکان به چرت زدن ممکن است متفاوت باشد. اما باید اطمینان حاصل کنید که زیاد نزدیک به ساعت خواب شبانه چرت نزند.
همه نوجوانان و کودکان وسوسه استفاده از وسایل الکترونیکی مانند تبلت و گوشی را دارند. بنابراین 1 ساعت مانده به زمان خواب تمام وسایل الکترونیکی خانه حتی تلویزیون را خاموش کرده و یا از دسترس او دور نگه دارید.
بسیاری از کودکانی که والدین شاغل دارند، برای اینکه شبها بیشتر با آنها وقت بگذارند، از خوابیدن امتناع میکنند. بنابراین عصرهای که به خانه میآیید حسابی با آنها وقت بگذرانید. برای نوزادان چند دقیقه آواز بخوانید، با آنها ارتباط چشمی برقراری کنید و در آغوششان بگیرید.
ما معتقدیم که استفاده از خدمات مراقبتهای بهداشتی یا خدمات پرستاری در منزل یک سرمایهگذاری برای افراد سالمند است. در واقع شما به عنوان یک فرزند، با بهرهمندی از این خدمات، به والدین سالمند خود کمک میکنید که استقلال بیشتری داشته باشند، زندگی شادتری را تجربه کنند و با کیفیت بالاتری به زندگی خود ادامه دهند. با وجود مشغلههای فراوان، امروزه دیگر پرستاری از سالمندان، افراد معلول و افراد کمتوان در همه گروههای سنی برای خانوادهها تا حدودی دشوار شده است. خدمات پرستاری در منزل بهترین گزینه برای این دسته از افراد است. در این خدمات به مددجو یا فرد سالمند کمک میشود که راحتتر زندگی کند. در مراکز خدمات پرستاری معتبر، با بهرهگیری از تجربه افراد متخصص، به افراد سالمند و کمتوان کمک خواهد شد که بتوانند مانند دیگران زندگی عادی داشته باشند.
خدمات پرستاری در منزل شامل خدمات مختلفی مانند اعزام پرستار سالمند و پرستار کودک به محل، ارائه خدمات فیزیوتراپی در منزل و ارائه خدمات نگهداری از بیماران بستری شده در بخش مراقبتهای ویژه قبل یا بعد از عمل جراحی میباشد. اما عمده خدمات این مراکز را میتوان به دو دسته اصلی زیر تقسیم کرد:
افراد سالخورده اکثراً اصرار دارند که برای مداوا و درمان بیماریهایشان به بیمارستان نروند. این دسته از افراد برای داشتن یک زندگی سالمتر نیاز به مراقبتهای ویژه خواهند داشت. آنها معمولا از بیماریهای مختلف ناشی از افزایش سن مانند دیابت، فشار خون و… رنج میبرند. هنگامی که خدمات درمانی این بیماریها در خانه به آنها ارائه میشود، احساس امنیت میکنند، استقلال بیشتری دارند و انگیزهای پیدا میکنند که منجر به رضایت آنها از اعضای خانواده میشود.
خدمات پرستاری در منزل فقط برای افراد مسن و بیمار نیست بلکه میتوانید برای مراقبت از کودک و نوزادان تازه متولد شده نیز از آنها استفاده کنید. مادرانی که به هر دلیلی برای نگهداری از نوزاد تازه متولد شده خود نیاز به حمایت دارند؛ میتوانند به این مراکز درخواست پرستار کودک بدهند و برای یادگیری کارهایی مانند نحوه شیردهی و حتی حمام کردن نوزاد از تخصص این افراد بهره ببرند. استفاده از این خدمات به مادران شاغل کمک میکند تا بتوانند بعد از زایمان هر چه سریعتر به محل کار خود بازگردند.
خانوادههای زیادی وجود دارند که به دلایل مختلفی نمیتوانند از والدین یا فرزندان خود در طول روز مراقبت کنند. مشغلههای کاری مهمترین دلیل ناتوانی این خانوادهها در نگهداری از عزیزانشان است. استفاده از مراقبتها و خدمات پرستاری در منزل میتواند یک گزینه مفید برای آنها باشد. پرستاران این مراکز به والدین سالخورده و کودکان این خانوادهها کمک میکنند که از نظر جسمی، روحی و عاطفی در وضعیت نرمالی قرار بگیرند. از دیگر مزایای این خدمات میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
استفاده از تجربه پرستاران حرفهای واجد شرایط است.
کمک به افراد سالمند برای انجام فعالیتهای روزمره و امور شخصی خود مانند حمام کردن، پیادهروی و یادآوری داروهایی که باید استفاده کنند.
کمک به بیمارانی که از بیماریهای مزمن رنج میبرند و بیمارانی که از بیمارستان مرخص شدهاند و نیاز به رژیم غذایی خاصی دارند. در چنین شرایطی پرستاران میتوانند رژیم غذایی منطبق با نیازهای جسمی فرد بیمار را طراحی کرده و بر روی اجرا آن نظارت کنند.
از آنجا که افراد سالخورده بیشتر احساس تنهایی میکنند، حضور یک پرستار در کنار آنها برای هم صحبتی، به خصوص در شرایطی که دیگر اعضای خانواده مدت زیادی از روز را خارج از خانه هستند، بسیار مفید است.
و در نهایت اینکه استفاده از خدمات پرستاری در منزل میتواند در مقایسه با مراجعه به بیمارستان برای انجام کارهای سادهای مانند اندازهگیری فشار خون و قند خون بسیار مقرونبهصرفهتر باشد.
از آنجا که محیط خانه با محیط بیمارستان کاملاً متفاوت است، توصیه ما این است که تا حد ممکن سعی کنید از بردن افراد سالمند به بیمارستان خودداری کنید. به خصوص اگر آنها از نظر جسمی نیاز به بستری شدن ندارند. نگهداری از سالمندان در منزل و تحت نظر یک پرستار مجرب نه تنها میتواند از ایجاد مشکلات جسمی جلوگیری کند، بلکه روی روحیه این افراد نیز به صورت مستقیم تاثیر دارد.
مطالعات جدیدی در حال انجام است که نشان میدهند ورزش کردن به صورت منظم توسط افراد سالمند میتواند علائم آلزایمر را در آنها کاهش دهد. در این مقاله میخواهیم به صورت اختصاصی در مورد تاثیر ورزش کردن بر روی کاهش علائم آلزایمر به خصوص در افراد سالمند صحبت کنیم.
در یک مطالعه که اخیرا نیز منتشر شده است آمده که افراد بالای 60 سال که 5 روز در هفته و هر روز حداقل 30 دقیقه ورزش میکنند، دارای نشانگرهای زیستی کمتری در ارتباط با آلزایمر هستند. یک مطالعه دیگر نیز نشان داد افرادی که از نظر ژنتیکی در معرض خطر ابتلا به آلزایمر قرار دارند، ولی یا خودشان یا به کمک پرستار سالمند به صورت منظم ورزش میکنند؛ دارای نشانگرهای زیستی کمتری بودند.
در کنار این تحقیقات یک تحقیق سوم دیگری نیز وجود دارد که نشان میدهد نشانگرهای زیستی معروف به white matter hyperintensities در افرادی که از نظر جسمی فعال هستند آهستهتر افزایش مییابد. شواهد موجود مرتبط با ورزش کردن و ارتباط آن با کاهش خطر ابتلا به بیماری آلزایمر رو به افزایش است.
به عنوان مثال تحقیق جدیدی که در نشست سالانه انجمن روانشناسی آمریکا ارائه شده است، به نتایج مطالعات کوچکی که بین فعالیت بدنی و کاهش یا ضعیف شدن علائم آلزایمر و سایر اشکال زوال عقل ارتباط یافتهاند اشاره کرده و به نوعی مهر تایید بر روی آنها زده است.
اگر محققان بتوانند مشخص کنند که ورزش کردن دقیقاً چه تاثیری روی بدن دارد و چگونه میتواند به کاهش علائم آلزایمر کمک کند؛ دریچهای به روی کشف درمانهای جدید باز خواهد شد. جالب است بدانید که علائم جسمی این بیماری مانند تجمع پروتئینی به نام بتا آمیلوئید در مغز، اغلب قبل از علائمی مانند کاهش قدرت حافظه خود را نشان میدهند.
در یک مقاله محققان اطلاعات مربوط به افرادی که والدین آلزایمری داشتند و احتمال ابتلا به بیماری آلزایمر در آنها زیاد بود را با هم مقایسه کردند. آنها دریافتند افراد مسنتر از 60 سال که 5 روز در هفته و هر روز حداقل 30 دقیقه ورزش با شدت متوسط ??دارند؛ کمتر از این نشانگرهای زیستی رنج برده و حافظه و قدرت شناختی آنها نیز به مرور زمان کمتر تحلیل میرود.
با وجود این یافتهها میتوان گفت که جلوگیری و یا به تاخیر انداختن علائم آلزایمر با ورزش کردن عملا ممکن است. بنابراین اگر سالمندی در خانه دارید که خودش به تنهایی نمیتواند ورزش کند حتما از پرستار او بخواهید که 5 روز هفته و هر روز حداقل 30 دقیقه او را تشویق به انجام فعالیت بدنی کند. علاوه بر این افرادی که والدین مبتلا دارند نیز میتوانند از این شیوه برای جلوگیری از بروز علائم بیماری در خود استفاده کنند.
رایجترین نظریه موجود برای پاسخ به این سوال این است که ورزش کردن با افزایش جریان خون میتواند اکسیژن موجود در مغز را افزایش دهد. تا کنون این قطعیترین نظریهای است که در این زمینه مطرح شده است. از طرفی محققان مقالاتی که در بالا به آنها اشاره کردیم نیز خاطر نشان کردهاند که ورزش موجب بهبود در متابولیسم سلولهای مغزی و افزایش برخی از هورمونها و پروتئینهای مناسب برای آنها میشود.
بنابراین تغییر در شیوه زندگی در برخی از بیماران حتی ممکن است اثر مشابهای با دارو داشته باشد. با این وجود تا کنون اثبات شده است که استفاده از ترکیبی از دارو و ورزش کردن بیشترین اثرگذاری را داشته و حتی مغز را قویتر میکند.
آنچه از نتایج این تحقیقات برداشت میشود این است که ورزش کردن قطعا برای افراد سالمند مفید است حتی برای کسانی که قبل از شروع این رژیم درمانی افت شناختی را تجربه کردهاند. اما لازم است قبل از شروع رژیم جدید ورزشی، حتما با یک متخصص در این زمینه مشورت کنند. علاوه بر این نگهداری از سالمند مبتلا به آلزایمر که در بستر هستند نیز باید از ورزشهای خاصی تحت نظر پرستار متخصص یا حتی پزشک عمومی استفاده کنند.
دوران پیری هم بخشی از زندگی است و اجتناب از آن امکانپذیر نمیباشد. اما این دوران آنقدرها هم که ما تصور میکنیم سخت و دشوار نیست. به شرطی که از امروز به فکرش باشیم و با رعایت چند عادت سالم و ساده، دوران سالمندی بهتری را تجربه کنیم. هرچه در دوران جوانی فعالتر، سالمتر و از اندام متناسبتری برخوردار باشید، با بالا رفتن سنتان احساس بهتری خواهید داشت. برای داشتن یک زندگی طولانی و سالم، به غیر از استخدام یک پرستار سالمند متخصص در دوران پیری، میتوانید با رعایت نکات زیر در دوران میانسالی زندگی شادی را تجربه کنید.
در ادامه این مقاله ضمن توضیح در مورد چگونگی پیر شدن بدن و مزایای ورزش کردن در پیری به فاکتورهای مهم دیگری که در این زمینه نقش دارند اشاره میکنیم.
ورزش کردن مهمترین فاکتور برای داشتن یک دوران پیری سالم است. برای شروع هرگز دیر نیست. با افزایش سن، توده عضلانی بدن کاهش مییابد. بین دهه سوم و هشتم زندگی، ما تا 15 درصد از توده عضلانی بدن خود را از دست میدهیم. این روند با افزایش سن، به کاهش میزان متابولیسم بدن کمک میکند. حفظ قدرت و توده عضلات به کالریسوزی بیشتر کمک کرده و سوختن کالری بیشتر برای متعادل نگه داشتن وزن، تقویت استخوانها و قدرت حفظ تعادل مفید است.
ورزش کردن نه تنها موجب بهبود عملکرد عضلات میشود بلکه به بهبود قدرت شناختی مغز نیز کمک میکند. مطالعات نشان دادهاند که فعالیت بدنی منظم میتواند باعث کاهش سرعت اختلال در حافظه و محافظت از بدن در برابر زوال عقل شود.
ورزش برای بهبود خلق و خوی نیز فایده دارد. افسردگی در میان سالمندان بسیار رایج است و ورزش میتواند اثر ضد افسردگی بر روی این افراد داشته باشد. تصور میشود که فعالیت بدنی ممکن است باعث افزایش سروتونین در مغز شود. افزایش سروتونین به صورت خودکار منجر به خلق و خوی بهتر و افسردگی کمتر خواهد شد.
قبل از شروع هر برنامه ورزشی، با پزشک مشورت کنید تا مطلع شوید که چه فعالیتی برای شما مناسب است. مهم است که این ورزش کردن را به آرامی شروع کنید و به تدریج میزان آن را افزایش دهید. فعالیت ورزشی بیش از اندازه و شدید میتواند منجر به آسیبدیدگی شود. حتی یک پیادهروی پنج تا ده دقیقهای هم برای شروع خوب است و میتواند انگیزه شما را برای فعالیت بیشتر افزایش دهد.
تغذیه سالم و پر از مواد مغذی باعث میشود که شما در سنین بالا دچار مشکلات شایعی مانند فشار خون، قند خون، پوکی استخوان، بیماریهای قلبی و حتی مشکلات روحی و روانی نشوید. بنابراین سعی کنید بیشتر از مواد غذایی زیر در برنامه هفتگی خود استفاده کنید:
از مصرف چربیهای جامد برای پخت و پز به شدت خودداری کنید و به جای آن از روغن مایع طبیعی مانند روغن کنجد یا روغن زیتون استفاده کنید. کمتر غذاهای فرآوری شده، قندهای تصفیه شده و چربیهای ناسالم بخورید. همچنین باید میزان مصرف نمک خود را به حداقل برسانید تا فشار خون شما پایین بیاید.
تأثیرات استرس روی بدن بسیار گسترده است. از پیری زودرس و چین و چروک پوست گرفته تا افزایش شانس ابتلا به بیماری قلبی، همگی از عوارض استرس هستند. چندین روش اثبات شده برای رفع استرس وجود دارد. برخی از این روشها عبارتند از:
نوشیدن آب کافی به شما کمک میکند تا دفع منظمی داشته باشید و سطح انرژی و عملکرد مغزتان نیز بهتر شود. از طرفی به اثبات رسیده است که نوشیدن مایعات سالم به خصوص آب برای حفظ سلامت پوست و کاهش علائم پیری مفید است. میزان آبی که باید مصرف کنید به عوامل زیر بستگی دارد:
داشتن یک سبک زندگی سالم و معاشرت با افرادی که آنها را دوست دارید باعث میشود که در کل زندگی شادتری در حال و آینده منتظر شما باشد. طبیعی است که نگران چالشهای پیری باشید. اما نگرانی بیش از حد میتواند شرایط را بدتر کند. با رعایت نکات ساده، دوران سالمندی را در خانه خود بگذرانیم .