حمام کردن سالمندان یکی از وظایف معمول پرستار سالمند در منزل است. در واقع بهطور معمول سالمندانی نیازمند پرستار هستند که در انجام امور ساده و روزمره از جمله حمام کردن، ناتوان باشند. حمام کردن به عنوان یکی از مراقبتهای بهداشتی، موضوع بسیار پر اهمیتی است؛ و علاوه بر مسئله بهداشت، بر سلامت روحی و روانی فرد نیز به شدت موثر است. در این نوشته میخواهیم نکاتی را درباره روش حمام کردن سالمندان با شما در میان بگذاریم.
در درجه اول پیشنهاد میکنیم برای این کار ، از یک پرستار مسلط و آشنا به این امور بهره ببرید. فراموش نکنید که حمام کردن یک انسان بزرگسال و البته دارای ناتوانی جزئی یا کلی، با یک کودک خردسال بسیار متفاوت است. وزن بالا، ناتوانیهای حرکتی احتمالی و… همگی از مواردی است که میتواند در این شرایط موثر باشد.
نکته دیگر در این زمینه این است که اگر سالمند شما دارای چنین ناتوانیهایی است؛ بهتر است هنگام انتخاب پرستار، موضوع را با او در میان گذاشته و تواناییهای فنی و فیزیکی او را برای انجام این وظیفه در نظر داشته باشید.
اگر در خانه ملکی خود مستقر هستید و اطمینان دارید که سالمند شما تا سالها در آن محل زندگی خواهد کرد؛ تا جای ممکن شرایط محیطی حمام را برای او بهبود دهید. در این زمینه توصیههای بسیاری وجود دارد؛ اما بعضی از آنها مهمتر هستند.
در اولین مرحله دسترسی به حمام را مناسب کنید. اگر حمام داخل اتاق سالمند قرار داشته باشد؛ اوضاع خیلی بهتر و سادهتر خواهد شد. همچنین این کار باعث میشود سالمند راحتتر وارد حمام شده و راحتتر و بدون نگرانی از شرایط محیطی مثل سرما و… از آن خارج شود.
مسائل دیگر به فضای داخل حمام مرتبط است. تا جای ممکن سعی کنید کف حمام ارتفاع بالاتری از کف اتاق نداشته باشد. این کار نیز برای دسترسی بهتر سالمند و حمل سادهتر او بهتر است. وجود یک صندلی محکم و اطمینان بخش در حمام، نکته دیگری است که باید برای حمام کردن سالمند در نظر بگیرید.
در نهایت پیش از بردن سالمند به داخل حمام، محیط حمام را گرم کرده و مناسب حمام کردن نمایید.
سالمندان معمولا توانایی دقایق طولانی حضور در حمام را ندارند. بنابراین بکوشید بهترین کار را در کوتاهترین زمان ممکن برای آنها انجام دهید. بعضی از کارها مثل ناخن گرفتن و اصلاح صورت را میتوان در محیط خانه نیز انجام داد؛ و تنها برای شستشوی بدن، سالمند را وارد حمام کرد.
همچنین توجه کنید که سالمند شما چه حساسیتهایی دارد. به عنوان مثال دمای آب را ابتدا با تشخیص خود و سپس با تایید سالمند تنظیم کنید. استفاده از شویندههای مایع مثل بدن شویها نیز در راحتتر و بهتر شدن نتیجه نهایی شستشو موثر است.
در نهایت شاید بهتر باشد، از شامپو بچه برای حمام کردن سالمند استفاده کنید؛ تا نگران سوزش چشم او در صورت باز کردن چشمانش، نباشید.
پیش از بردن سالمند به داخل حمام، یکی از مقدمات مهم آماده کردن لباسها و وسایل خشک کردن او است. این کار کمک میکند پس از حمام کردن مجبور به ترک سالمند در وضعیت نامناسب نباشید. حوله مناسب، لباسهای زیر و رو و وسایل خشک کننده، مثل سشوار و در نهایت لوسیونها و… مورد استفاده، از جمله این موارد است.
در نهایت توصیه میکنیم سالمندان را در زمانی که نه گرسنه هستند؛ و نه به تازگی غذا خوردهاند به حمام ببرید. همچنین اگر در حمام خود وان دارید؛ اجازه دهید که او برای خودش دقایق طولانی را در یک وان آب گرم استراحت کند.
با بالارفتن سن، ترک کردن بعضی عادات کار آسانی نیست. حتی ممکن است برخی رفتارهای دیگر نیز به این عادات اضافه شوند. حتما به این مشکل برخوردهاید که سالمند شما از خوردن دارو اجتناب کند و یا حتی مصرف داروی خود را فراموش کند.
سالمندان به دلیل کهولت سن، دچار فراموشی و حواس پرتی میشوند. دارو یکی از مسائل مهمی است که سالمندان با آن روبرو هستند. بدن در سنین کهنسالی ویتامین کمتری جذب میکند. به همین دلیل بسیاری از سالمندان را دیدهایم که قرص کلسیم مصرف میکنند.
نکتهای که لازم است به آن توجه کنید این است که برای نگهداری از سالمند در منزل ، همواره او را برای ابراز ناراحتی خود تشویق کنید. خیلی از آنها ترس استفاده از داروهای جدید را دارند به همین دلیل ناراحتی خود را پنهان میکنند.
همه عوامل را به پیری و کهولت سن ربط ندهید. درست است که سالمند به مراقبت بیشتری نیاز دارد اما این موضوع نباید ملکه ذهن آنها شود. به خصوص در بانوان سالمند، که این موضوع ممکن است نتیجه افسردگی در آنها ایجاد کند.
اگر حجمی از قرص و شربت را به سالمند نشان دهید مطمئنا حس اعتماد از مصرف دارو را از دست میدهد. اما اگر برای او دلیل مصرف دارو در سالمند را توضیح دهید، قبول کردن این موضوع برایشان آسانتر است. یک نکته: به سالمند توضیح دهید داروی خود را شبانه و در تاریکی مصرف نکند این کار ممکن است باعث اشتباه او شود و با این نتیجه روبرو شوید که یک دارو تا مدتها مصرف نشده و به اشتباه یک داروی دیگر با دوز بالاتر مصرف شده. راه حل ساده این موضوع قرار دادن یک چراغ قوه کوچک در جعبه داروهاست.
اگر برای سالمند خود پرستار دارید، باید نحوه مصرف دارو را به آن توضیح دهید. در زمانیکه خودتان به سالمندتان دسترسی ندارید، این وظیفه پرستار سالمند است که حواسش به ساعت و میزان مصرف داروی سالمند باشد. همچنین با توضیح دادن خیالتان از بابت اشتباه کردن در مصرف دارو توسط فرد دیگر از بین میرود.
در صورتی که تعداد داروها زیاد باشد، ممکن است حتی خود شما هم به اشتباه بیافتید. برای همین منظور از برچسبهایی که نحوه مصرف دارو روی آن نوشته شده استفاده کنید. این برچسبها را روی جعبه قرصها بچسبانید. همچنین در داروخانهها جعبههایی به اسم جعبه یادآور قرص وجود دارد. بعضی از این جعبهها این امکان را به شما میدهند که برای یک هفته، قرصها را به ازای هر روز هفته تقسیم بندی کنید.
بنا بر تشخیص اشتباه و مصرف خودسرانه دارو ممکن است صدمات جدی به جسم سالمند بزنید. بدن سالمند ضعیفتر از دیگر گوههای سنی است. همیشه به گفته پزشک اعتماد کنید. پزشک بر اساس تجربه نوع دارو را تجویز میکند.
برخی اوقات به سبب نداشتن آگاهی، سالمند داروهای زیادی را مصرف میکند و همچنین از تداخل داروها بی خبر است. همین امر خود باعث بروز دیگر بیماریها میشود. به همین دلیل اگر سالمند خود را نزد پزشک متخصص قلب میبرید، لازم است دیگر داروهای مصرفیاش را به همراه داشته باشید. پزشک با توجه به داروهایی که سالمند مصرف میکند، داروهای دیگر را تجویز میکند.
با مصرف دارو بدن سالمند نیاز به مواد معدنی و ویتامینها پیدا میکند. شاید نیاز باشد برخی عادات غذایی ترک شود و برنامه غذایی جدیدی تعریف شود. برای این منظور لازم است با دکتر متخصص تغذیه مشورت کنید. مصرف سبزیجات را در برنامه غذایی بالا ببرید. طبخ غذاهای دریایی و مصرف آن به صورت بخارپز بیشتر توجه کنید.
با رعایت همه این نکات شاید سالمند نیاز به مکمل غذایی داشته باشد. با پزشک او مشورت کنید. چرا که سالمندان بعد از سن 50 سالگی در جذب ویتامین دچار مشکل میشوند. کمبود کلسیم یکی از مهمترین عاملهاییست که باید بهخاطر آن قرص ویتامین مصرف کنند.