خواندن کتاب برای کودکان نوپا

خواندن کتاب برای کودکان نوپا یکی از مهم‌ترین کارهایی است که والدین باید در برنامه روزانه خود بگنجانند. کتاب‌خوانی برای نوزادان علاوه بر مهارت زبانی، به رشد احساسی و پرورش اجتماعی آنها کمک می‌کند.
نگهداری کودک در منزل کار دلچسبی است اگر با کمی تامل و برنامه‌ریزی انجام شود. یکی از راه‌های سرگرم کردن کودک کتابخوانی است. علاوه بر سرگرمی، مهارت زبانی کودک ضمن شنیدن کتاب با تقلید صداها، تشخیص تصاویر کتاب و یادگیری کلمات افزایش پیدا می‌کند.
خواندن کتاب با صدای بلند برای نوزاد باعث می‌شود کلمات بهتر و بیشتر در ذهن آنها بنشیند و بهتر و راحت‌تر بتوانند صحبت کنند. به طور معمول نوزادانی که تا قبل از دو سالگی والدین بیشتر با آنها صحبت کرده‌اند و برایشان کتاب خوانده‌اند بیشتر با کلمات آشنایی دارند.

نوزاد در ماه‌های اول زندگی متوجه تصاویر کتاب نمی‌شود و فقط به رنگ‌های روشن توجه می‌کند. خواندن آواز و لالایی توسط مادر باعث به آرامش رسیدن نوزاد می‌شود. نوزاد تقریبا در چهار تا شش ماهگی علاقه به کتاب نشان می‌دهد. کتاب‌هایی را برای کودک انتخاب کنید که مانند شعر ریتم تکراری داشته باشد و تصاویر آن دارای رنگ‌های روشن باشد.
می‌توانید کتاب‌های پارچه‌ای مخصوص کودک تهیه کنید که هم آسیبی به کودک نمی‌رساند و هم می‌توان داخل حمام نیز از آن استفاده کرد. نوزاد در این سن می‌خواهد کتاب را لمس کند. جنس نرم کتاب‌های پارچه‌ای و چاپ ضد حساسیت آنها برای استفاده کودک مطلوب است و لمس این کتاب‌ها به تقویت قدرت حرکت انگشتان و دست او کمک می‌کند.
کودک شش‌ماهه تا یک‌ساله با چنگ انداختن به کتاب و تولید صداهایی با دهانش به مادرش که در حال خواندن کتاب است پاسخ می‌دهد. کودک در یک سالگی می‌تواند به کمک والدین کتاب را ورق بزند و به اشکالی که در کتاب می‌بیند اشاره کند و صدای والدین را تکرار کند.

چگونه برای کودک کتاب بخوانیم؟

1. کتاب را با صدای بلند و به صورت شمرده برای کودک بخوانید: هنگام خواندن کتاب برای کودکان کلمات را با سرعت مناسب و به درستی تلفظ کنید تا توجه کودک را جلب کنید. از لحظاتی که کنار کودکتان می‌گذرانید لذت ببرید.
2. داستان کتاب را به زبان خودتان برای کودک نقل کنید: زمان خواندن کتاب مهم منتقل کردن ایده داستان به کودک است. خواندن تک به تک واژه‌های کتاب جذابیت داستان را برای کودک کم می‌کند. بهتر است کتاب را با زبان خودتان برای کودک بخوانید و جمله‌های سخت آن را تغییر دهید تا برای کودک قابل فهم باشد.
3. کتاب را با حرکات دست و آواهای مختلف برای کودک بخوانید: وقتی برای کودک کتاب می‌خوانید لحن خود را تغییر دهید، صدا را زیر و بم کنید و از حرکت دست‌های خود استفاده کنید تا به داستان عینیت ببخشید. این کار هیجان بیشتری در کودک ایجاد می‌کند و او را مشتاق به کتاب‌خوانی خواهد کرد.
4. اجازه دهید کودک کتاب را لمس کند و آن را ورق بزند: کودکان دوست دارند کتاب را لمس کنند و آن را ورق بزنند. از پاره شدن ورقه‌های کتاب نترسید. برای کودکان کوچک‌تر کتاب‌های پارچه‎‌ای و پلاستیکی انتخاب کنید که هیچ خطری برای کودک ندارند. تصاویر کتاب را با دست به کودک نشان دهید و اجازه دهید کودکتان آن تصاویر را لمس کند. حتی می‌توانید کتاب‌هایی با طرح برجسته تهیه کنید تا از این طریق احساس کودک تقویت شود.
وقتی به تصویری اشاره می‌کنید و درباره آن حرف می‌زنید کودک هم به حرف زدن تشویق می‌شود بنابراین دایره واژگان او شکل می‌گیرد و رفته رفته بزرگ‌تر می‌شود.
5. به صورت روزانه برای کودک کتاب بخوانید: خواندن کتاب برای کودکان را در برنامه روزانه حتی به مدت اندک قرار دهید. حتی لازم نیست یک کتاب را به صورت کامل برای کودک بخوانید هر چند کتاب کودک حجم بسیار کمی دارد. بهتر است روزی پانزده تا سی دقیقه برای کودک کتاب بخوانید اما اگر فرصت ندارید حداقل پنج دقیقه زمان را به این کار اختصاص دهید.
6. از کودک سوال بپرسید: وقتی برای کودک کتاب می‌خوانید مکث کنید و درباره آنچه در داستان می‌گذرد از او سوال بپرسید. این کار باعث تعامل بیشتر شما با کودکتان می‌شود و در نتیجه علاقه او به کتابخوانی بیشتر خواهد شد.
زمانی را برای خواندن کتاب انتخاب کنید که کودک آرام و سرحال باشد. وقتی کودک شما هوشیار باشد مهارت‌های یادگیری در او تقویت خواهد شد. در نهایت مهم این است کتابخوانی رابطه شما را با فرزندتان تقویت کند.

میزان خواب کودک از بدو تولد تا یک ‌سالگی

به طور کلی نوزادان با هم متفاوت هستند و مراقبت و نگهداری از آنها نیز باید با توجه به ویژگی‌های خاص نوزاد انجام شود. خواب کودک یکی از دغدغه‌های مهم والدین به ویژه آنهایی است که تازگی پدر و مادر شده‌اند. میزان خواب و کیفیت آن در نوزادان بر زندگی تمام افراد خانواده تاثیرگذار است البته میزان خواب کودک با توجه به عوامل مختلف از جمله سن کودک تغییر می‌کند.
سوالاتی نظیر نوزاد به چه مقدار خواب نیاز دارد و کدام روش خواب برای نوزادان مناسب است، سوالات رایج هر پدر و مادری است که تازه صاحب فرزند شده‌اند. به عنوان والدینی که وظیفه نگهداری از کودک در منزل را بر عهده دارید باید اطلاعات خود را درباره خواب نوزاد افزایش دهید و به اهمیت خواب منظم برای کودک پی ببرید.
هر کودکی الگوی خواب مختص خود را دارد و میزان خواب مورد نیاز او در هر سنی متفاوت است. در ادامه مقاله خواب کودک را در چهار بازه زمانی بدو تولد، یک تا سه ماهگی، چهار تا هفت ماهگی و هشت تا دوازده ماهگی بررسی می‌کنیم.

نوزاد در بدو تولد

نوزاد تازه متولدشده به دلیل حجم کوچک معده و ضعف دستگاه گوارش مرتب برای خوردن شیر مادر یا شیر خشک بیدار می‌شود. نوزاد در این سن تفاوت روز و شب را متوجه نمی‌شود و تمایل دارد در کل ساعات شبانه‌روز بخوابد.
به طور معمول نوزاد در بدو تولد باید در شبانه‌روز 14 تا 17 ساعت خواب باشد. ممکن است بعضی نوزادان حتی 18 تا 19 ساعت در روز بخوابند. معمولا نوزادان هر دو ساعت یک بار برای خوردن شیر بیدار می‌شوند.
اگر نوزادی عادت به خواب طولانی دارد والدین باید بعد از سه تا چهار ساعت او را برای شیر خوردن بیدار کنند تا وزن کودک کاهش پیدا نکند.
معمولا ماه اول تولد نوزاد برای والدین دوران سختی است زیرا مرتب باید برای تعویض پوشک و تغذیه کودک بیدار شوند و گاهی ممکن است اصلا نتوانند در طول شب بخوابند. بسیاری از نوزادان تازه متولدشده به دلیل نفخ بی‌قراری می‌کنند. بهتر است والدین صبور باشند و برای آرام کردن نوزاد خود، آن را در آغوش بگیرند و لالایی برایش بخوانند.

نوزاد یک تا سه ماهه

کم کم میزان خواب نوزاد در طول شب افزایش پیدا می‌کند و دفعات کمتری برای خوردن شیر بیدار می‌شود. در بازه زمانی یک تا سه ماهگی به طور متوسط 5 تا 6 ساعت میزان خواب شبانه کودک در نظر گرفته می‌شود. معمولا در این سن نوزادان در روز بیشتر بیدار هستند و به محیط اطرافشان توجه می‌کنند در نتیجه در طول روز خسته شده و شب بهتر می‌خوابند.
نوزادان تا سه ماهگی باید حدود 14 تا 17 ساعت در طول شبانه‌روز بخوابند.
اگر کودک خود را به تکان دادن برای خوابیدن عادت داده باشید ممکن است هر بار که در طول شب بیدار شود نیاز به تکان دادن داشته باشد تا مجددا بخوابد. سعی کنید فضای اتاقی را که کودک در آن می‌خوابد آرام و کم‌نور کنید تا او بتواند به راحتی و با آرامش بخوابد.

نوزاد چهار تا هفت ماهه

خواب نوزاد در این سن به طور نسبی نظم می‌گیرد. اکثر نوزادان در این بازه زمانی 12 تا 15 ساعت در طول شبانه‌روز می‌خوابند. این میزان ساعت خواب شامل خواب طولانی شبانه و حداقل دو چرت روزانه است. در طول شش ماهه اول زندگی نوزادان 9 ساعت خواب شبانه یا بیشتر کفایت می‌کند. معمولا کودک در وقفه‌های کوتاهی به دلیل بی‌قراری یا برای خوردن شیر بیدار می‌شود.
برای بهتر خوابیدن کودک می‌توان آن را حمام کرد و پس از آن با لالایی و خواندن کتاب او را خواباند. یکی از مشکلات نوزادان شش ماهه تا یک ساله اضطراب جدایی است که باعث می‌شود کودک در اواسط شب با گریه بیدار شود. باید کودک را در آغوش گرفت و به او زمان داد تا آرام شود.

نوزاد هشت ماهه تا یک ساله

اختلال خواب نوزاد در این دوره نیز به دلیل اضطراب جدایی همچنان وجود دارد. اکثر نوزادان در این سن 9 تا 12 ساعت خواب شبانه دارند و در کل باید 12 تا 15 ساعت در طول شبانه‌روز بخوابند. معمولا نوزادان این گروه دو بار در روز چرت کوتاه می‌زنند. البته همانطور که قبلا اشاره شد میزان خواب کودکان با یکدیگر متفاوت است و ممکن است دو نوزاد هم‌سن ساعات خواب بسیار مختلفی داشته باشند.
بهتر است کودک تا یک سالگی و یا حداقل تا شش ماهگی در اتاق والدین ولی در بستری جدا بخوابد تا دوره ابتلا به سندرم مرگ ناگهانی نوزاد بگذرد.

از نیازهای عاطفی سالمندان غافل نشویم

وقتی صحبت از سالمندی به میان می‌آید بیشترین توجه ما به وضعیت سلامت جسمانی سالمندان معطوف می‌شود و از نیازهای عاطفی آنها غافل می‌مانیم. در صورتی که اگر نیازهای عاطفی سالمندان به درستی تامین شود و از نظر روحی در وضعیت مطلوبی قرار داشته باشند بیماری‌ها و مشکلات جسمی نیز کمتر آنها را آزار می‌دهد.
با افزایش سن و پیر شدن سلول‌های بدن انواع بیماری‌ها بروز می‌کند. ناتوانی ذهنی در به خاطر سپردن موضوعات و ناتوانی جسمی برای انجام دادن کارهای شخصی و روزمره هر سالمندی را دچار مشکلات خاصی می‌کند. در کنار این مشکلات روحیه آنها حساس‌تر شده و نیاز به توجه بیشتری دارند. اگر با سالمندان سروکار دارید و یا پرستار سالمند هستید توجه به نیازهای عاطفی سالمندان را در اولویت قرار دهید.
تا همین چند دهه پیش سالمندان از احترام بسیار زیادی در نزد فرزندان و جوان‌ترها برخوردار بودند. توجه فرزندان به پدر و مادر و خدمت به آنها وظیفه مقدسی محسوب می‌شد و همه این وظیفه را با رضایت خاطر انجام می‌دادند. اما در سال‌های اخیر و با مدرن شدن زندگی و بیشتر شدن مشغله فرزندان اغلب پدر و مادرها تنها در منزل خود به سر می‌برند و نیازهای عاطفی آنها کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.
درست است که توان جسمی افراد سالمند کمتر شده اما به لحاظ خردمندی و تجربه منبعی بسیار ارزشمند برای جوان‌ها به شمار می‌آیند و نباید فرصت گفت‌وگو با آنها را از دست داد. سالمندان می‌توانند تجربیات ارزشمند خود را به نسل‌های آینده منتقل کنند. آنها دوست دارند در جریان اتفاقات زندگی فرزندانشان باشند و در مواقع نیاز با آنها مشورت بشود. حالا که ارتباطات اجتماعی آنها کم شده انتظار دارند در میان افراد خانواده خود تاثیرگذار باشند و مورد تایید قرار بگیرند.
بی‌توجهی فرزندان به پدر و مادر سالخورده حس ناراحتی و غم را در آنها ایجاد می‌کند. استرس، اضطراب، حس یاس و ناامیدی در سالمندان به دلیل طرد شدن از سوی فرزندان افزایش پیدا می‌کند در نتیجه گوشه‌گیری و انزوا را انتخاب می‌کنند و به مشکلات روحی و افسردگی دچار می‌شوند.

راهکارهایی برای تامین نیازهای عاطفی سالمندان

وقتی را برای گفت‌وگو و شنیدن خاطرات افراد سالمند اختصاص دهید. به صحبت‌های آنها توجه کنید و از آنها سوال بپرسید تا هم به تقویت حافظه و عملکرد مغزشان کمک شود و هم توجه خود را به آنها نشان دهید. تعامل با جوانان روحیه سالمندان را تقویت می‌کند.
سالمندان را به بیرون رفتن تشویق کنید. پیاده‌روی، قدم زدن در پارک، خرید مختصر برای منزل و ملاقات با دوستان و آشنایان باعث می‌شود سالمندان تعامل بیشتری با دیگران داشته باشند و شرایط روحی آنها بهتر شود.
اگر از نظر جسمی کم‌توان هستند و به تنهایی نمی‌توانند بیرون بروند شما آنها را همراهی کنید یا دوستان و کسانی را که مایل به دیدارشان هستند به منزل دعوت کنید تا دیدارها تازه شود و با هم صحبت کنند. تاثیر این کار را در روحیه آنها خواهید دید.
یاد گرفتن موضوعات تازه برای سالمندان احساس جوانی و مفید بودن را در آنها تقویت می‌کند. آنها را تشویق کنید یک فعالیت جدید یاد بگیرند یا کتاب‌های جدید مطالعه و درباره آن با شما گفت‌وگو کنند.
ورزش تاثیر بسزایی در روحیه افراد سالمند دارد. آنها را به ورزش‌های مناسب دوران سالمندی تشویق کنید. البته در ورزش کردن احتیاط را فراموش نکنند. لازم است سالمندان پیش از ورزش حدود پنج دقیقه بدن خود را با راه رفتن آهسته و نرمش‌های سبک گرم کنند. آنها باید حرکات ورزشی را به آرامی انجام دهند تا مشکلی پیش نیاید. اما حواستان باشد در صورت بروز علائمی نظیر درد قفسه سینه، احساس تنگی نفس، سرگیجه، تاری دید، به‌هم‌خوردن تعادل بدنی، تهوع و استفراغ فورا به پزشک مراجعه کنید.
از همه مهم‌تر این است که برای مراقبت از والدین سالخورده که مستقل زندگی می کنند ، سالمند باید با افراد خانواده و فرزندان در ارتباط باشد. سالمندانی که با فرزندان و نوه‌های خود ارتباط خوبی دارند از روحیه بهتری برخوردارند. مهمانی‌های کوچک ترتیب بدهید و با آنها معاشرت کنید. اگر قرار است برای زندگی خود تصمیمی بگیرید یا وسیله‌ای خریداری کنید پدر و مادر سالمند خود را در جریان قرار دهید تا بدانند نظرشان برایتان مهم است.
به خواسته‌ها و نیازهای عاطفی افراد سالمند رسیدگی کنید تا احساسات منفی از آنها دور شده و حس و حال بهتری جایگزین آن شود.

راه‌های برتر پیشگیری از بیماری‌ها در سالمندان

اخبار پزشکی هر روز از توسعه و گسترش علم و یافتن راه‌های جدید برای پیشگیری و درمان بیماری‌های مختلف سخن می‌گوید اما تا به حال روشی معرفی نشده که با آن بتوان از فرآیند پیری و تغییرات فیزیک و شیمیایی که باعث از بین رفتن سلول‌های بدن می‌شود جلوگیری کرد. سالمندی مرحله‌ای از زندگی است که با رعایت نکات تغذیه‌ای و مراقبتی می‌توان آن را به خوبی سپری کرد. پیشگیری از بیماری‌ها در سالمندان راهکاری است که می‌تواند نگرانی‌های سالمندی را کاهش دهد.
با افزایش سن، تحرک کمتر و یکجانشینی بدن شروع به فرسوده‌شدن می‌کند و بیماری‌های مختلفی به وجود می‌آید. از سوی دیگر ارتقای سطح بهداشت و سلامت باعث شده امید به زندگی افزایش یابد و جمعیت سالمند در سراسر جهان بیشتر شود. ناتوانی بعضی سالمندان و وجود بیماری‌های مختلف نیاز به مراقبت‌های پزشکی را بیشتر می‌کند. در این مواقع وجود پرستار سالمند هم واجب می‌شود. اما با راه‌هایی که در ادامه به آنها می‌پردازیم می‌‌توان شیوه زندگی را اصلاح کرد و از بروز بیماری‌های وخیم دوران سالمندی مثل دیابت، بیماری‌های قلبی و سرطان پیشگیری کرد.

چه راه‌هایی برای پیشگیری از بیماری‌ها در سالمندان وجود دارد؟

چکاب‌های دوره‌ای: پزشکان توصیه می‌کنند افراد پس از پنجاه سالگی برای چکاب‌های دوره‌ای به پزشک مراجعه کنند تا سلامت آنها با توجه به وضعیت بدنی و سابقه بیماری خانوادگی بررسی شود. مراجعه به متخصص قلب و عروق برای بررسی فشار خون، کلسترول و تری گلیسیرید بسیار ضروری است تا با تشخیص به موقع از بروز مشکلات قلبی پیشگیری شود. اگر افراد بالای هفتاد سال مایل به انجام فعالیت‌های ورزشی باشند یا دارای اضافه وزن و بیماری‌هایی نظیر دیابت، فشار خون بالا و… باشند بهتر است نوار قلب بگیرند تا از سلامت قلبشان مطمئن شوند.
پرستاری از سالمندان مبتلا به دیابت پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. دیابت بیماری مرموزی است که خود سبب بیماری‌های قلبی و کلیوی می‌شود و بسیاری از اختلالات در سالمندی را ایجاد می‌کند. برای بررسی آن به دکتر متخصص غدد باید مراجعه کرد تا با انجام آزمایشات بتوان از مشکلات بعدی جلوگیری کرد.
مراجعه به چشم‌پزشکی بعد از پنجاه سالگی حداقل یک‌بار در سال ضرورت دارد. ممکن است افراد علاوه بر ضعف بینایی به مشکلاتی همچون آب مروارید و آب سیاه دچار باشند. در این صورت انجام عمل جراحی توصیه می‌شود. خشکی چشم و پیرچشمی از مشکلات شایع دوران سالمندی است که نیاز به محافظت از بینایی را دوچندان می‌کند. بنابراین افراد باید تحت نظر چشم‌پزشک متخصص باشند.
ویزیت متخصص بیماری‌های تنفسی برای افرادی که بیش از بیست سال است سیگار می‌کشند ضروری است. در صورت وجود مشکل ممکن است لازم باشد این افراد به پزشک متخصص آسم و آلرژی مراجعه کنند.
درد و التهاب مفاصل یکی دیگر از مشکلات شایع دوران سالمندی است. افراد باید برای بررسی وضعیت مفاصل به پزشک متخصص مراجعه کنند. رژیم غذایی مناسب و کاهش وزن عوارض این بیماری را کمتر خواهد کرد.
تغذیه مناسب: تهیه غذاهای ساده و کم‌حجم مهم‌ترین توصیه پزشکان برای تغذیه سالمندان است. این غذاها باید به گونه‌ای باشد که نیاز سالمند به مواد مغذی در طول روز را تامین کند. مصرف مواد غذایی پرفیبر و کم‌نمک با چربی و کلسترول کم مثل لبنیات کم‌چرب باید در اولویت قرار بگیرد. مصرف روزانه شش تا هشت لیوان آب و مایعات در روز از بروز یبوست و کم‌آبی بدن سالمند جلوگیری می‌کند. منابع پروتئین با کیفیت بالا نظیر گوشت‌های کم‌چربی، مرغ، ماهی، سفیده تخم‌مرغ، لبنیات کم‌چرب یا بدون چربی، غلات و حبوبات باید در برنامه غذایی وجود داشته باشد. مصرف ویتامین را فراموش نکنید. با افزایش سن جذب املاح و ویتامین‌ها کاهش می‌یابد. طبق توصیه پزشک از مکمل‌های ویتامین استفاده کنید. ولی در نظر داشته باشید تغذیه صحیح راه بهتری برای تامین املاح و ویتامین‌های مورد نیاز بدن است.
ورزش: ورزش یکی از را ه‌های موثر در پیشگیری از بیماری‌ها در سالمندان به شمار می‌آید. سالمندان باید با احتیاط ورزش کنند. حتما پیش از ورزش پنج دقیقه بدن خود را با راه رفتن آهسته و نرمش‌های سبک گرم کنند. پس از اتمام ورزش هم مجددا این کار را تکرار کنند تا ضربان قلب به حالت عادی برگردد.
سالمندان حرکات ورزشی را باید به آرامی انجام دهند. تمرین‌های هوازی، تمرین‌های انعطاف‌پذیری و تمرین‌های قدرتی بخش‌های اصلی برنامه ورزشی سالمندان محسوب می‌شود. پیاده‌روی بهترین تمرین هوازی برای آنهاست. در صورت وجود بیماری‌های مفصلی راه رفتن و انجام حرکات نرمشی در آب توصیه می‌شود. برای انعطاف‌پذیری انجام حرکات کششی مفید است. سالمند باید حرکات کششی را به آهستگی انجام دهد. تمرینات قدرتی بستگی به میزان آمادگی سالمند با وزنه یا بدون وزنه انجام می‌شود. البته حرکات بدون وزنه نظیر درازنشست و شنا رفتن روی زمین برای سالمندان مناسب‌تر هستند.
فقط در نظر داشته باشید در صورت بروز علائمی همچون درد قفسه سینه، احساس تنگی نفس، سرگیجه، تاری دید، به‌هم‌خوردن تعادل بدنی، تهوع و استفراغ فورا به پزشک مراجعه کنید.