مسمومیت دارویی در سالمندان را جدی بگیریم

اکثر سالمندان به دلیل کهولت سن و یا بیماری‌های خاصی نظیر سرطان، بیماری‌های قلبی و فشار خون به طور روزانه احتیاج به مصرف دارو دارند. مصرف هم‌زمان داروها اگر با آگاهی نباشد باعث ایجاد تداخل داروها و در نتیجه بروز مسمومیت دارویی می‌شود. تداخل دارویی در سالمندان مشکلات عدیده‌ای به وجود می‌آورد و حتی ممکن است منجر به مرگ شود. سالمندان بیشتر از سایر گروه‌های سنی دارو مصرف می‌کنند. در آمریکا بیش از 25 درصد از کل داروی مصرفی کشور را سالمندان استفاده می‌کنند. بنابراین سالمندان بیشتر در معرض مسمومیت قرار دارند و میزان مرگ و میر در آنها به دلیل ضعف بدنی بیشتر از سایر افراد است.
مصرف هم‌زمان داروهای مختلف در سالمندان آنها را در معرض خطرات ناشی از عوارض داروها و تداخلات دارویی قرار می‌دهد و عارضه‌های جانبی برایشان ایجاد می‌کند. اگر به نگهداری از سالمند در منزل می‌پردازید به مصرف داروهایش دقت کنید.
شاید این سوال برایتان به وجود آمده که تداخل دارویی و مسمومیت بر اثر آن در سالمندان چگونه پیش می‌آید؟ معمولا مصرف دوز تکراری به دلیل اختلال حواس و فراموشی، مصرف داروی اشتباه به خاطر ضعف بینایی، مصرف اشتباه داروهای دیگر اعضای خانواده و یا خوردن داروهای غیرخوراکی باعث بروز مسمومیت دارویی می‌شود. از طرف دیگر با افزایش سن در سالمندان بدن آنها دچار تغییرات فیزیولوژی می‌شود و عملکرد کبد و کلیه کاهش پیدا می‌کند در نتیجه توانایی سالمند در متابولیزه کردن دارو کاهش می‌یابد. سالمندانی که به سرطان مبتلا هستند به جز شیمی‌درمانی که بخشی از درمان آنهاست نیاز به مصرف داروهای متعدد برای درمان دیگر بیماری‌هایشان دارند که احتمال تداخل دارویی و مسمومیت را افزایش می‌دهد. گاهی اوقات داروهای معمول باعث بروز سرگیجه در سالمندان می‌شود و همین می‌تواند مصرف اشتباه داروهای دیگر را در پی داشته باشد و تداخل دارویی سالمند را دچار مسمومیت کند.

علائم مسمومیت دارویی در سالمندان

مسمومیت با دارو نشانه‌هایی دارد که با مشاهده آن در فرد سالمند باید فورا برای انتقال او به مراکز درمانی اقدام کرد. کلمه «CLEAR» را به خاطر داشته باشید هر حرف این کلمه برای یک نشانه در نظر گرفته شده است.

• • تغییرات ادراکی و شناختی (Cognitive changes)
  • از دست دادن کنترل دفع ادرار و مدفوع (Loss of bladder or bowel control)
  • تغییرات اشتها و خوردن غذا (Eating or appetite changes)
  • تغییرات فعالیت یا انرژی (Activity or energy changes)
  • زمین خوردن مکرر (Recurrent falls)

  پس از تایید مسمومیت دارویی سالمند باید با توجه به نوع مسمومیت احیای قلبی، سمیت‌زدایی و درمان شود. رفع سموم از طریق دستگاه گوارش در سالمندان با انجام شست‌وشوی معده و استفاده از زغال فعال انجام می‌شود.

  چگونه از مسمومیت دارویی در سالمندان پیشگیری کنیم؟

  زمانی که نزد پزشک هستید به تجویز داروها دقت کنید. مشکلات و بیماری‌های دیگر را حتما به اطلاع پزشک برسانید، داروهایی که قبلا مصرف می‌شده را به پزشک نشان دهید. اگر سالمند از داروهای گیاهی و یا محصولات بدون نسخه استفاده می‌کند حتما با پزشک در میان بگذارید تا داروهای مناسب را تجویز کند. در این مواقع بهتر است فردی از بستگان سالمند به همراه او به پزشک مراجعه کند تا اطلاعات کامل‌تری را در اختیار پزشک قرار دهد.
  یکی دیگر از اقداماتی که احتمال بروز تداخل دارویی و مسمومیت بر اثر آن را کاهش می‌دهد مراجعه به تعداد پزشک محدود برای درمان سالمند است. وقتی تعداد افرادی که به دارودرمانی سالمندان می‌پردازند کمتر باشند احتمال بروز مسمومیت کاهش می‌یابد. بسیاری از سالمندان به پزشک خانوادگی خود مراجعه می‌کنند تا با توجه به دانستن سابقه بیماری و رژیم غذایی مراقبت‌های لازم را از سالمند به عمل آورد.
  پس از تهیه داروها مشخصات آنها را بخوانید و از عوارض احتمالی آن آگاه شوید. برای مثال بعضی داروها حتما باید به صورت ناشتا خورده شوند. گروهی از داروها را می‌توان با آب‌میوه یا شیر مصرف کرد در حالی که بعضی داروها فقط باید با آب خورده شوند.
  استفاده از جعبه‌های دارویی برای سالمندانی که خودشان داروها را مصرف می‌کنند بسیار کمک‌کننده است. این جعبه‌ها بر اساس روزهای هفته تقسیم شده است و زمان صبح، ظهر و شب در آنها مشخص شده است. در نتیجه احتمال مصرف اشتباه دارو کاهش پیدا خواهد کرد.

چگونه با سالمندان افسرده رفتار کنیم؟

نگهداری سالمند در منزل به‌دلیل ناتوانی بدنی و ضعف حافظه پیچیدگی‌های خاصی دارد. یکی از مشکلات شایعی که بسیاری از سالمندانی که خانه‌نشین شده‌اند با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند افسردگی است. حتما شنیده‌اید که از افسردگی با عنوان سرماخوردگی روان یاد می‌کنند. علائم این اختلال روانی در دوران سالمندی بیشتر بروز می‌کند. سالمندان افسرده باید مورد توجه قرار بگیرند تا به موقع درمان شوند. اگر والدین شما به این عارضه دچار شده‌اند بهتر است درمان آنها را پیگیری کنید تا از بروز مشکلات بیشتر برای آنها و اطرافیان جلوگیری کنید.
البته باید به این نکته توجه داشت تشخیص افسردگی در سالمندان کار آسانی نیست و حتما باید متخصص روان‌شناس بالینی آن را تشخیص دهد. افسردگی بالینی بسیار در سالمندان دیده می‌شود اما نباید تصور شود که این عارضه طبیعی است و نیاز به درمان ندارد.
در کل افسردگی چند نشانه دارد. احساس غم و اندوه، لذت نبردن از تفریح، احساس بی‌ارزش بودن، احساس سربار بودن، بی‌توجه بودن به بهداشت شخصی، عدم استفاده از داروها، ضعف حافظه، دردهای بی‌دلیل و ناگهانی، اختلال در خواب و بی‌خوابی، مدام به فکر مرگ بودن و… از علامت‌های افسردگی هستند. افسردگی آسیب‌های زیادی برای سالمندان دارد. گوشه‌گیری، تحریک‌پذیری و رنجش بیش از اندازه نمونه‌هایی از آسیب‌های افسردگی در سالمندان است.

دلایل افسردگی سالمندان

سالمندان به دلیل مواجهه با تغییرات در زندگی نظیر بازنشستگی، مرگ همسر یا اعضای خانواده و دوستان هم‌سن و عوض کردن مکان زندگی در معرض افسردگی هستند. نداشتن حمایت اجتماعی، مصرف بعضی از داروها، سوء مصرف مواد مخدر، استرس، سابقه خانوادگی افسردگی شدید، تنها زندگی کردن، ترس از مرگ و… هم می‌توانند ابتلای سالمندان به افسردگی را افزایش دهند. علاوه بر استرس بروز تغییرات شیمیایی در سلول‌هال مغزی نیز احتمال افسردگی در سالمندان را افزایش می‌دهد.
وجود افسردگی در کنار بیماری‌ها و ناتوانی جسمی سالمند مشکلات را بیشتر می‌کند. سالمندی که به افسردگی مبتلاست توانی برای درمان سایر بیماری‌هایش ندارد. افسردگی در سالمندان زمان بیشتری طول می‌کشد و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی و مرگ را در آنها افزایش می‌دهد.

چگونه با سالمندان افسرده رفتار کنیم؟

اگر شما با سالمندی زندگی می‌کنید یا از او مراقبت می‌کنید بهتر است به حرف‌های او با صبر و حوصله گوش بدهید. حمایت عاطفی خود را به او ابراز کنید. با او درباره موضوعاتی صحبت کنید که امید را در دلش زنده کند. اگر فرد سالمند با شما از احساساتش حرف زد او را سرزنش نکنید.
تنهایی و انزوا یکی از مهم‌ترین دلایل افسردگی در سالمندان است. باید ترتیبی بدهید که سالمند اقوام، آشنایان و دوستان خود را دیدار کند. اگر روند تنهایی ادامه داشته باشد قطعا افسردگی روز به روز تشدید شده و مشکلات بیشتری هم برای سالمند و هم اطرافیانش ایجاد می‌شود.
مهم است برای سالمند شرایطی را به وجود بیاورید که از زندگی لذت ببرد. پیاده‌روی و قدم زدن در فضای سبز، ترتیب دادن یک گردش خارج شهر، تماشای فیلم و هر کاری که سالمند به آن علاقه دارد می‌تواند از میزان افسردگی بکاهد. حتی اگر سالمند شما توان حرکتی ندارد با کمک ویلچر او را به فضای آزاد ببرید تا روحیه‌اش بهتر شود.
یک برنامه منظم روزانه برای سالمندتان در نظر بگیرید. در این برنامه حتما بخشی را به دیدار با دوستان و بستگان اختصاص دهید. سالمند با بازگویی خاطرات گذشته حس بهتری پیدا خواهد کرد و روابط اجتماعی او تقویت خواهد شد.
در کنار این رفتارها یادتان باشد توجه به سالمند بیش از هر چیز در کاهش افسردگی او نقش دارد. تهیه غذای دلخواه، توجه به لباس، گوش دادن به حرف‌ها و خاطرات آنها حس توجه را به سالمندان القا می‌کند و باعث می‌شود حال روحی بهتری داشته باشند.

درمان افسردگی در سالمندان

به طور معمول درمان‌های مختلفی برای افسردگی سالمندان در نظر گرفته می‌شود. دارودرمانی، روان‌درمانی و در موارد خاص درمان با شوک شیوه‌های درمانی رایج در این حوزه هستند. سالمندانی که علاقه‌ای به مصرف دارو ندارند یا تداخل داروهای مصرفی با داروهای ضدافسردگی برایشان مشکل‌ساز می‌شود بیشتر از خدمات روان‌درمانی استفاده می‌کنند. اما درمان مطلوب از نظر بسیاری از پزشکان روان‌درمانی به همراه استفاده از داروهای ضدافسردگی اس

نگهداری از سالمند مبتلا به آلزایمر

نگهداری از سالمند مبتلا به آلزایمر چالش‌ها و مشکلات خاص خود را دارد. این سالمندان از نظر ذهنی و در موارد حاد از نظر وضعیت جسمی، شرایط کاملا متفاوتی با سایر سالمندان دارند. بنابراین نیازمند مراقبت‌های ویژه و رفتار خاص خود هستند. اگر شما نیز در خانه خود یک سالمند مبتلا به آلزایمر دارید؛ و قصد دارید شخصا از او پرستاری و مراقبت کنید؛ بهتر است برای انجام درست این کار برنامه دقیق‌تری داشته باشید. برای نگهداری از سالمند در منزل باید با ویژگی‌های اصلی بیماری آلزایمر آشنا شوید؛ و سپس بنا بر این ویژگی‌ها، بتوانید روش و رفتار مناسبی برای انجام امور این فرد در نظر بگیرید. برای اطلاعات بیشتر با ادامه این نوشته وب‌سایت سپید گستر همراه ما باشید.

مهم‌ترین ویژگی‌های بیماری آلزایمر

آلزایمر یک بیماری پیش‌رونده است. این مسئله به این معناست که این بیماری در ابتدا بسیار ضعیف و جزئی بوده، اما به مرور توسعه یافته و جدی و جدی‌تر می‌شود. معمولا افراد در سنین پیری دچار بیماری آلزایمر می‌شوند. نشانه‌های اولیه این بیماری، فراموشی‌های کوچک است؛ اما هرچه از زمان آن می‌گذرد تعدد، توالی و شدت این فراموشی‌های ذهنی بیشتر می‌شود.
به عنوان مثال در ابتدا بیمار ممکن است یک شماره تلفن همیشگی را فراموش کند؛ اما در نسخه‌های شدیدتر ممکن است حتی نام خود را فراموش کرده و یا قادر به تشخیص زمان و مکان نباشد. شدت این بیماری گاهی چنان زیاد می‌شود که متاسفانه بیمار حتی مسائل شخصی مثل اجابت مزاج را نیز فراموش می‌کند.
نکته دیگر درباره بیماری آلزایمر این است که درمان کاملی ندارد. البته داروها و درمان‌های موجود می‌توانند سرعت رشد بیماری را کاهش داده و آن را تا حدودی کنترل کنند. همین موضوع هم دست‌آورد کمی نیست. بنابراین در صورت ایجاد نشانه‌های اولیه بیماری، بهتر است هرچه زودتر سالمند مبتلا به آلزایمر را وارد فرآیند درمان کنید؛ این کار هم موجب بالا رفتن کیفیت زندگی فرد بیمار و هم همراهان او خواهد شد.

مراقبت از سالمند مبتلا به آلزایمر

این کار سختی‌های خاص خود را دارد. پس شاید اولین توصیه به پرستار چنین فردی، داشتن صبوری است. اگر شما به اندازه کافی صبور نباشید؛ احتمالا خیلی زود از شرایط موجود خسته خواهید شد. بنابراین صبوری در رفتار و اعمال را همیشه در نظر داشته باشید. این افراد معمولا کارهایی غیرمعمول می‌کنند؛ که تا جای ممکن باید در این شرایط از آنها مراقبت کرد.
همچنین گاهی دچار بداخلاقی و بدرفتاری می‌شوند. در این شرایط باید در درجه اول بدانید که این مسئله عمدی نیست و بنابراین با آنها ترش رویی نکنید. در ثانی توجه کنید که در برابر این رفتارها و خواسته‌های غیرمنطقی، بهترین روش بی‌اعتنایی است. البته منظور بی‌احترامی به این افراد نیست. اما تجربه ثابت کرده است که این روش موجب می‌شود به مرور این خواسته‌ها و رفتارها کاهش یابد. در مقابل بهتر است با صحبت مداوم، یادآوری خاطرات و تشویق کردن سالمند مبتلا، شرایط او را بهبود دهید.
نکته دیگر نظم در انجام امور روزانه است. وجود نظم در امور روزانه به بهبود رفتار سالمند مبتلا به آلزایمر کمک می‌کند. به عنوان مثال باید ساعات دقیقی را برای خواب، بیماری، صرف نهار، حمام کردن و… در نظر بگیرید. این ساعات دقیق کمک می‌کند بیمار شما راحت‌تر بتواند موارد ضروری را به یاد آورده و در نهایت رفتار بهتری داشته باشید.
اما آخرین نکته توجه به خودتان و هماهنگی کامل افراد خانواده است. در واقع اگر بجز شما و فرد سالمند، افراد دیگری نیز در خانه با شما زندگی می‌کنند؛ بهتر است آنها نیز در مسیر نگهداری از سالمند با شما در هماهنگی کامل باشند. حقیقت آن است که نگهداری از چنین سالمندی نیازمند یاری و همکاری همه افراد خانواده است. در نهایت گاهی خود را از این فضا دور کرده و استراحت کنید؛ تا بتوانید پس از بازیابی انرژی از دست رفته، با انرژی و شرایط بهتری کار را ادامه دهید.

نگهداری از کودکان معلول جسمی و حرکتی در منزل

نگهداری از کودکان معلول جسمی و حرکتی در منزل دارای پیچیدگی‌های خاصی است. این کودکان، همان شور و شوق کودکانه را دارند؛ اما محدودیت‌های جسمی به آنها اجازه فعالیت‌های معمول را نمی‌دهد. معلولیت‌های جسمی یا حرکتی بسیار متفاوت هستند. از محدودیت‌های حرکتی در دست و پا، تا نابینایی و ناشنوایی، همگی از جمله مواردی است که ممکن است کودکان از بدو تولد و یا بر اثر حادثه با آن درگیر شوند. طبیعتا این کودکان شرایط ویژه و خاصی داشته و پرستاری از آنها در منزل کاری دشوارتر و البته حساس‌تر است. در این نوشته وب‌سایت خدمات پرستاری سپید گستر، چند نکته مهم را در زمینه معلولیت‌های جسمی حرکتی، به‌طور خلاصه مطرح می‌کنیم.

نکات نگهداری از کودکان معلول جسمی

کودکان دچار معلولیت‌های جسمی حرکتی، معمولا دارای نقص در یکی از اندام‌های حرکتی اصلی، یعنی دست یا پا هستند. همچنین این معلولیت‌ها دارای طیف گسترده‌ای از نظر شدت ناتوانی ایجاد شده هستند.
 پرستار کودک در منزل در نگهداری از این کودکان باید نکات زیادی را در نظر بگیرد. نکاتی که باعث افزایش کیفیت زندگی فرد در حال و آینده خواهد شد.
اولین نکته استفاده تمام و کمال از کودک در انجام امور شخصی است. هر کودک معلولی با هر سطح از ناتوانی، در نهایت قادر است درصد مشخصی از فعالیت‌های شخصی خود را انجام دهد. این روش تربیتی اجازه می‌دهد تا کودک رشد و نمو بهتری داشته باشد؛ به مرور توانایی‌های خود را گسترش دهد؛ و در نهایت از اعتماد به نفس بالاتری برای انجام امور خود برخوردار باشد.
فراموش نکنید که هر کودک معلولی روزی تبدیل به نوجوان، جوان، بزرگسال و در نهایت سالمند خواهد شد. مراقبت و نگهداری از این کودکان نمی‌تواند فرآیندی همیشگی باشد؛ و اگر باشد نیز باید روز به روز از میزان آن کاسته شود. بنابراین بسیار مهم است که فرد معلول، تا حد توان از پس مسائل شخصی خود برآید.
این وظیفه پرستار کودک است که در این راه قدم برداشته و با صبوری و حوصله زیاد، به آموزش کودک در حین مراقبت از او بپردازد.
این کودکان به نسبت سایر کودکان تحرک کمتری داشته و در معرض آلودگی‌های خاصی هستند. بنابراین بهداشت شخصی کودک بسیار مهم بوده و باعث سلامت بیشتر و احساس روانی بهتر آنها خواهد شد. حمام مرتب، شستشوی دست و صورت، مسواک زدن و… از جمله این موارد است که پرستار کودک باید به‌طور منظم پیگیر انجام آنها باشد.
تغذیه کودک معلول جسمی حرکتی، از دیگر نکات مهمی است که باید به آن توجه شود. در زمینه تغذیه علاوه بر نوع مواد غذایی، شکل سرو کردن غذا برای این کودکان از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. همان‌طور که گفته شد، درصد ناتوانی این کودکان بسیار متفاوت است؛ اما اگر کودک مدنظر شما در زمینه در دست گرفتن قاشق و خوردن غذا به‌صورت شخصی مشکل دارد؛ باید توجه بیشتری در این زمینه داشته باشید.
خوشبختانه وسایل کمکی خاصی برای بهتر شدن شرایط غذا خوردن این کودکان فراهم شده است؛ که استفاده از آنها توصیه می‌شود. از جمله این وسایل می‌توان به صندلی مخصوص و ظروف و قاشق‌های مخصوص اشاره کرد، که استفاده و کنترل آنها ساده‌تر است.
آخرین موضوع در زمینه نگهداری از کودک معلول جسمی حرکتی، حفظ شخصیت کودک، توجه به روابط انسانی او و کمک به او برای ایجاد ارتباط با سایر افراد است. متاسفانه این کودکان به دلیل تفاوت‌ها و محدودیت‌هایی که دارند؛ از اعتماد به نفس کمی برخوردار بوده و توانایی برقراری ارتباط درست و سازنده را با دیگران ندارند. آموزش پذیرش این تفاوت‌ها، تاکید روی توانایی‌های دیگر و آموزش روش‌های برقراری ارتباط، از جمله مواردی است که زندگی و آینده این افراد را می‌تواند تحت تاثیر مثبت قرار دهد.