علت افسردگی سالمندان چیست و چطور می‌توانیم آن را درمان کنیم؟

افسردگی سالمندان یک اختلال روانی و عاطفی است که روی افراد مسن تأثیر می‌گذارد. احساس غم و اندوه زودگذر در بین همه افراد مسن طبیعی است. اما افسردگی پایدار بخش معمولی از پیری نیست.
به همین خاطر است که اعضای خانواده و حتی پرستار سالمند نیز باید با علائم این بیماری آشنا بوده تا بتوانند در اسرع وقت به بیمار کمک کنند. فراموش نکنید که افسردگی در بزرگسالان می‌تواند کیفیت زندگی آنها را کاهش دهد و ریسک عوارض را بالا ببرد.

علت افسردگی سالمندان چیست؟

علت افسردگی در هر گروه سنی متفاوت است. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که این عارضه می‌تواند منشاء ژنتیکی داشته باشد. با این حال، عوامل بیولوژیکی، اجتماعی و روان‌شناختی نیز در افسردگی سالمندان نقش دارند.
برخی از مهم‌ترین علل افسردگی عبارتند از:

• کمبود مواد شیمیایی مهم و انتقال دهنده‌های عصبی در مغز (مانند سروتونین و نوراپی‌نفرین)
• سابقه خانوادگی افسردگی
• مواجه شدن با وقایع آسیب‌زننده در زندگی، مانند قرار گرفتن در معرض سوء استفاده یا مرگ یکی از عزیزان

عوارض مرتبط با پیری نیز ممکن است منجر به افسردگی سالمندان شوند. این مشکلات می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• بی‌تحرکی
• انزوا
• فکر کردن به مرگ
• بازنشستگی
• مشکلات مالی
• مصرف طولانی مدت دارو
• مرگ دوستان و عزیزان
• مرگ همسر
• بیماری‌های مزمن

سالمند مبتلا به افسردگی چه نشانه‌هایی دارد؟

علائم افسردگی در همه گروه‌های سنی یکسان است. آنها می‌توانند شامل موارد زیر باشند:

• غمگینی
• احساس بی‌ارزش بودن
• تحریک‌پذیری
• خستگی
• گریه کردن
• بی‌تفاوتی
• بی‌قراری
• عدم تمرکز
• بی‌خوابی یا پرخوابی
• تغییر در اشتها
• فکر کردن و صحبت کردن درباره خودکشی
• تشدید دردهای جسمی

افسردگی اغلب علت درد جسمی در افراد مسن است. بدون این که زمینه بیماری خاصی را داشته باشند.

روش‌های درمان افسردگی سالمندان

دقیقاً همان‌طور که افسردگی هیچ علت واحد و مشخصی ندارد؛ درمان یکسانی نیز برای همه افراد مبتلا به این عارضه توصیه نمی‌شود. پیدا کردن یک روش درمانی مناسب برای افسردگی، اغلب به زمان نیاز دارد. اما درمان‌های رایجی که معمولا برای کاهش علائم این بیماری استفاده می‌شوند، شامل ترکیبی از دارو و ایجاد تغییر در شیوه زندگی هستند.
داروهای مورد استفاده برای درمان افسردگی عبارتند از:

• مهارکننده‌های بازجذب سروتونین (SSRIs)
• مهارکننده‌های بازجذب سروتونین-نوراپی نفرین (SNRIs)
• داروهای ضد افسردگی سه حلقه‌ای
• مهارکننده‌های مونوآمین اکسیداز (MAOIs)
• بوپروپیون
• میرتازاپین

تغییراتی که برای درمان افسردگی لازم است در زندگی افراد سالمند پیاده کنید نیز عبارتند از:

• افزایش فعالیت بدنی
• پیدا کردن یک سرگرمی یا فعالیت جذاب و جدید
• ملاقات منظم با خانواده و دوستان
• خواب شبانه کافی
• رعایت یک رژیم غذایی متعادل و سالم

روش‌های بی‌شمار دیگری نیز وجود دارد که شما می‌توانید به عنوان پرستار سالمند از آنها برای درمان فرد مسن مبتلا به افسردگی استفاده کنید. به عنوان مثال هنر درمانی یکی از این روش‌هاست. هنر درمانی در واقع فرآیندی است که در آن احساسات بیمار به شکل خلاقانه بیان می‌شود. در روان درمانی نیز که از دیگر روش‌های کاهش علائم افسردگی است، سالمند با یک متخصص درمانگر در یک مکان خصوصی صحبت می‌کند.

زندگی با سالمندان مبتلا به افسردگی

افسردگی سالمندان می‌تواند مشکلات مرتبط با پیری را بدتر کند. بنابراین زندگی کردن با سالمندی که دچار این عارضه است، می‌تواند چالش برانگیز باشد. از طرفی این بیماری همیشه قابل تشخیص نیست. اما درمان مناسب و مراقبت اصولی از سالمند می‌تواند کیفیت زندگی او را تا حد زیادی بالا ببرد.
اگر نگران افسردگی والدین سالخورده خود هستید؛ بهتر است بدانید چگونه با سالمندان افسرده رفتار کنید و اینکه خانواده و نزدیکان فرد سالمند می‌توانند تاثیر عمیقی بر روی روحیه او داشته باشند. بنابراین اگر وظیفه مراقبت از سالمندان را به عهده پرستار گذاشته‌اید و خودتان توان نگهداری از سالمند را ندارید؛ حتما در این امر با پرستار همکاری کنید و هفته‌ای چند بار به والدین خود سر بزنید. در ضمن باید آنها را به درمان تشویق کنید و با دعوت از دوستان و نزدیکان بیمار، زندگی شادی برای او فراهم کنید.
در کنار تمام این موارد، نقش فردی که به عنوان پرستار از بیمار مراقبت می‌کند و تبحر و تخصص او در این زمینه نیز می‌تواند بسیار کمک‌کننده باشد.
پرستار متخصص، به خوبی با علائم این بیماری آشناست و می‌تواند قبل از بروز عوارض خطرناک آن، اقدامات مراقبتی و درمان علامتی را برای بیمار انجام دهد. بنابراین به غیر از اعضای خانواده، دوستان و نزدیکان، پرستار سالمند نیز نقش مهمی در کنترل و درمان این بیماری دارد.

روش‌های مقابله با استرس کودکان در مواجه با ویروس کرونا

از آنجایی که آمار مبتلایان به مشکلات روحی و روانی ناشی از بیماری همه‌گیر کرونا هر روز در حال گسترش است؛ توجه به حل این مشکلات به خصوص در بین کودکان که حساسیت بیشتری دارند، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. شما به عنوان یک پرستار کودک یا یک والد باید بدانید که چه اقداماتی می‌توانند استرس کودکان را در این شرایط کاهش دهند.
برای افرادی که شغل‌شان نگهداری از کودک در منزل است یا خودشان فرزندی دارند؛ دانستن این موضوع که چه اقداماتی می‌تواند فضای خانه را عادی کرده و استرس کودکان را کاهش دهد، بسیار مهم است. در این شرایط در عین حفظ فاصله اجتماعی کودکان از دیگران و یادگیری از راه دور، عادی کردن فضای خانه و کاهش اضطراب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

 

مهمترین اقداماتی که برای کاهش استرس کودکان مفیدند

با صداقت با کودکان رفتار کنید

اطلاعاتی را به کودک ارائه دهید که ضمن ایجاد احساس امنیت در او، صادقانه نیز باشند. جزئیات بیشتری از آنچه که کودک علاقه‌مند به دانستن آن است به او ارائه نکنید. برای مثال اگر بچه‌ها در مورد تعطیلی مدرسه از شما سؤال می‌کنند؛ فقط در مورد این موضوع با او صحبت کنید. اما اگر موضوعی در این زمینه در خانه مطرح نشده است، نیازی به صحبت کردن در مورد آن نیست.
اگر کودک از شما سوالی را می‌پرسد که جواب آن را نمی‌دانید؛ نباید اطلاعات غلط به او بدهید. کافیست که بگویید جواب سوال او را نمی‌دانید. البته بهتر است از این سؤال به عنوان فرصتی برای کنار هم بودن استفاده کنید. برای این کار کودک را کنار خود نشانده و پاسخ سوالش را در اینترنت جستجو کنید. البته از ارائه اطلاعاتی که در مورد میزان مرگ‌ومیر این بیماری است، به شدت خودداری کنید. این آمار کودکان را می‌ترساند و استرس‌شان را بیشتر می‌کند.

با آرامش و اطمینان خاطر با کودکان صحبت کنید

حتما به کودکان توضیح دهید که بیشتر افرادی که بیمار می‌شوند؛ احساس می‌کنند سرماخوردگی یا آنفولانزا دارند. این نکته را فراموش نکنید که استرس شما به عنوان پرستار یا والد می‌تواند روی کودک نیز تاثیر بگذارد. بنابراین هنگامی که در مورد ویروس کرونا و اخبار مربوط به آن صحبت می‌کنید؛ تن صدای‌تان را پایین بیاورید و سعی کنید طوری صحبت کنید که ناراحت و نگران به نظر نرسید.

به آنها اجازه ابراز نگرانی بدهید

در این شرایط به کودکان فضا دهید تا ترس‌های خود را با شما به اشتراک بگذارند. طبیعی است که بچه‌ها در این شرایط مضطرب و نگران شوند. سوالاتی مانند این که آیا من نفر بعدی هستم که بیمار می‌شود؟ آیا ممکن است این بیماری به سراغ من بیاید؟ و… حتما به ذهن او خطور می‌کند. برای مقابله با استرس این نوع سوالات به کودکان اطمینان دهید که بیماری کرونا کمتر به سراغ افراد زیر 10 سال می‌آید؛ و بیشتر مخصوص بزرگسالان است. به آنها بگویید که همیشه می‌توانند برای دریافت پاسخ سوالات خود با شما مشورت کرده و یا در مورد آنچه که آنها را می‌ترساند، صحبت کنند.

وقت‌شناس باشید

برای کاهش استرس کودکان در این شرایط باید بدانید چه زمانی آنها به راهنمایی نیاز دارند. از نحوه اطلاع از اخبار توسط کودکان، به خصوص توسط آنهایی که دسترسی به اینترنت دارند و می‌توانند به صورت آنلاین خبرها را دریافت کنند، آگاه شوید. مطمئن شوید که آنها به محتوای متناسب با سن‌شان دسترسی دارند. نکته آخر اینکه به دنبال یافتن اخبار یا رسانه‌هایی نباشند که آنها را می‌ترسانند یا اطلاعات نادرستی را به آنها ارائه می‌دهند.

به کودکان در کنترل احساسات کمک کنید

برای کنترل استرس کودکان باید به آنها بیاموزید که خواب زیاد و شستن دست‌ها غالباً می‌تواند بدن‌شان را قوی و سالم نگه دارد. کافیست به آنها توضیح دهید که شستن منظم دست به جلوگیری از انتشار ویروس به دیگران نیز کمک می‌کند. بنابراین خودتان نیز مرتب دست‌هایتان را بشویید و الگوی خوبی برای آنها باشید.
در گام بعدی باید در مورد همه اقداماتی که برای سالم نگه داشتن بدن ضروری هستند، با آنها صحبت کنید. اطلاع کودکان از این که دانشمندان در حال تلاش برای یافتن واکسن این ویروس هستند، از اهمیت زیادی برخوردار است و استرس آنها را تا حدودی کاهش می‌دهد.
حتما به کودکان توضیح دهید که مرگ بر اثر این ویروس، علی‌رغم آنچه که ممکن است در اخبار بشنوند، بسیار نادر است. این نکته را فراموش نکنید که کودکان و نوجوانان بیشتر از خودشان نگران سلامت خانواده و دوستان‌شان هستند. به عنوان مثال اگر بشنوند که افراد مسن شانس بیشتری برای ابتلا دارند، ممکن است نگران پدربزرگ و مادربزرگ‌شان شوند. بنابراین تماس روزانه ویدئویی و صوتی آنها، با پدربزرگ و مادربزرگ بسیار ضروری است.
در نهایت به آنها بگویید که طبیعی است گاهی اوقات استرس داشته باشند. شناخت این احساسات و دانستن اینکه این دوره استرس‌زا می‌گذرد و به زودی زندگی به حالت عادی باز می‌گردد؛ می‌تواند به کودکان در ایجاد انعطاف‌پذیری کمک کند.

ضعف عضلات در سالمندان

ضعف عضلات در سالمندان به دلیل افزایش سن و کاهش حجم عضلات بدن رخ می‌دهد و پیامدهایی نظیر شکستن استخوان‌ها را در پی دارد. سالمندانی که تحرک و فعالیت بدنی کمتری دارند و تولید هورمون‌های تحریک‌کننده رشد عضلانی در آنها کاهش یافته در معرض بیماری‌های ضعف عضلانی قرار دارند. پرستار سالمند یا فردی که وظیفه مراقبت از سالمند را بر عهده دارد می‌تواند با یک برنامه غذایی مناسب و تشویق سالمند به انجام ورزش‌های مقاومتی این عارضه را کنترل کند.

دلایل ضعف عضلات در افراد سالمند

ضعف عضلات زمانی در سالمندان رخ می‌دهد که حرکت ارادی ماهیچه دچار اختلال شود. این عارضه به دلایل مختلفی در سالمندان ایجاد می‌شود. به طور معمول افراد سالمند به دلیل کاهش فعالیت بدنی و استراحت بیشتر در رخت‌خواب بافت عضلانی خود را از دست می‌دهند. بیماری‌های مختلف نظیر ام اس یا توده سرطانی در نخاع نیز به کاهش توده عضلانی در این افراد منجر می‌شوند.
اگر اعصاب فرد سالمند در اثر بیماری یا حادثه نظیر سوختگی شدید آسیب ببیند، عضلات دچار ضعف خواهند شد. استفاده بیش از حد از نوشیدنی‌های الکلی و مواد مخدر با کاهش سطح پتاسیم بدن منجر به بروز ضعف عضلانی خواهد شد.
ضعف عضلات ممکن است عضله‌های مختلفی را در بدن درگیر کند. برای مثال ضعف عضلات چشم منجر به تاری دید یا دوبینی در فرد سالمند می‌شود یا ضعف عضلات قفسه سینه مشکلات تنفسی را برای سالمند به همراه دارد.
یکی از رایج‌ترین ضعف‌های عضلانی مربوط به دست و پا در سالمندان، لمس شدن یک طرف بدن بر اثر سکته مغزی است. بروز فتق یا پارگی دیسک در ستون فقرات نیز ضعف عضلانی در سالمندان را در پی دارد.
نکته قابل توجه این است که در بسیاری مواقع ضعف عضلانی سالمندان ناشی از خستگی است. این خستگی به دلایل مختلفی نظیر بیماری‌های مزمن، عفونت مزمن، سرطان، نارسایی قلبی، اختلالات خلقی و روانی مانند افسردگی، کم‌خونی و… به وجود می‌آید و فرد سالمند را دچار ضعف می‌کند.
توجه داشته باشید اگر سالمند در طول چند روز دچار ضعف شدید عضلات شود یا علائم مربوط به ضعف عضلانی مانند اختلال در حس، احساس سوزن سوزن شدن، بی‌حسی در دست و پا یا خواب‌رفتگی اعضای بدن را از خود بروز دهد حتما باید در اولین فرصت به پزشک متخصص مراجعه شود.

کنترل ضعف عضلات در افراد سالمند و بهبود آن

ضعف عضلات در سالمندان با فیزیوتراپی و کاردرمانی قابل درمان است. فیزیوتراپی به کنترل ضعف عضلات و حتی بازیابی قدرت در افراد سالمند کمک می‌کند.
انجام تمرین‌های استقامتی به طور موثری در روند از دست دادن عضلات عمل می‌کند. این تمرینات باعث بهبود رابطه بین اعصاب و سلول‌های عضلانی شده و به ساخت عضلات در بدن کمک می‌کند. اما مهم است که افراد سالمند به اندازه کافی ورزش کنند.
حرکت‌های مقاومتی که برای سالمندان در نظر گرفته شده در همه عضلات شامل کمر، قفسه سینه، پاها، بازوها و شانه‌ها، باید در هر بار تمرین 10 تا 15 بار تکرار شود. فرد سالمند حتما باید در بین هر ست از تمرین‌ها حداقل به مدت 3 تا 7 دقیقه استراحت کند تا برای انجام تمرینات ست بعد آمادگی داشته باشد. بهتر است هفته‌ای دو بار تمرینات ورزشی انجام شود تا عضلات بتوانند مجددا رشد کنند.
سالمندان تمرینات استقامتی را باید تحت نظر مربی انجام دهند تا در اثر فشار وزنه‎ها و تمرینات دچار آسیب نشوند. حرکت پل به تقویت عضلات عمقی لگن کمک می‌کند، پرس دست‌ها عضلات سینه و عضلات دو سر و سه سر بازویی را تقویت می‌کند. تقویت عضلات شکمی عرضی با سفت کردن عضلات شکم باعث تقویت ستون فقرات در افراد سالمند خواهد شد.

تاثیر پروتئین بر بهبود قدرت عضلات در افراد سالمند

از آنجا که پروتئین برای رشد و تقویت عضلات ضروری است و با افزایش سن جذب پروتئین کاهش پیدا می‌کند، مصرف آن باید در اولویت قرار بگیرد. گوشت قرمز، مرغ، ماهی، لبنیات و تخم مرغ پروتئین لازم برای رشد عضلات را فراهم می‌کنند. پروتئین‌های گیاهی مانند لوبیا، بادام زمینی و سویا نیز باید در رژیم غذایی لحاظ شوند. اگر پروتئین 30 تا 40 دقیقه پس از انجام تمرینات ورزشی استفاده شود تاثیر بهتری بر عضله‌سازی خواهد داشت.
به گفته محققان، سالمندان می‌توانند با انجام پیاده‌روی، ورزش‌هایی نظیر شنا و دوچرخه ثابت و استفاده از یک رژیم غذایی سالم و سرشار از ویتامین و کلسیم سلامت عضلات خود را حفظ کنند.

مهم‌ترین نکات جلوگیری از ابتلا به بیماری کرونا در سالمندان

بیماری کووید 19 که امروزه نقل مجالس ما شده، یک بیماری جدید است و در مورد عوامل خطر ابتلا به آن اطلاعات محدودی در دسترس می‌باشد. اما به طور کلی و بر اساس اطلاعات تخصص و بالینی موجود، افراد مسن و افرادی که از بیماری‌های زمینه‌ای مانند دیابت، بیماری قلبی، فشار خون و… رنج می‌برند، ممکن است بیشتر در معرض خطر ابتلا به نوع شدید بیماری کووید 19 قرار داشته باشند. بنابراین اگر فرد سالخورده‌ای در خانه دارید یا خودتان به عنوان پرستار سالمند مشغول به کار هستید؛ برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری همه‌گیر نکاتی که در ادامه این مطلب با عنوان روش‌های جلوگیری از ابتلا به بیماری کرونا در سالمندان به آنها اشاره شده است را حتما رعایت کنید.

روش‌های جلوگیری از ابتلا به بیماری کرونا در سالمندان

بزرگسالانی که بیش از 65 سال سن دارند، به خصوص آنهایی که به یک نوع بیماری زمینه‌ای مبتلا هستند؛ در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به این بیماری قرار دارند. بنابراین این گروه از افراد نیاز به مراقبت و توجه ویژه‌ای دارند. این عفونت ویروسی یک بیماری جدید است و پزشکان هر روز اطلاعات تازه‌ای را در مورد آن کشف می‌کنند.

آنچه را که شما به عنوان پرستار یک سالمند می‌توانید برای پیشگیری از ابتلای این عزیزان به بیماری کووید 19 انجام دهید، به شرح زیر است:

• او را در خانه نگه دارید.
• دست‌هایش را مرتب بشویید.
• از تماس نزدیک فرد سالمند با افرادی که بیمار هستند خودداری کنید.
• سرویس بهداشتی و سطوحی که او مرتباً آنها را لمس می‌کند را تمیز و ضد عفونی کنید.
• اگر علائمی در فرد سالمند می‌بینید؛ با شماره‌های اعلام شده از سوی وزارت بهداشت تماس بگیرید.
• خودتان نیز به عنوان پرستار تمام نکات ذکر شده را رعایت کنید.
• اگر سالمندی که از او مراقبت می‌کنید یا خودتان بیماری زمینه‌ای خاصی دارید یا مشکوک به کرونا ویروس هستید؛ به مطب شخصی یک متخصص بیماری‌های عفونی یا متخصص داخلی مراجعه کنید و از او در این زمینه مشاوره بگیرید.

استرس ناشی از این بیماری در بین سالمندان و روش‌های مقابله با آن

سالمندان بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری ناشناخته هستند؛ و این موضوع ممکن است منجر به افزایش استرس در این افراد شود.

ترس و نگرانی از ابتلا به بیماری همه‌گیر کووید 19 می‌تواند روی سلامت جسمی و روحی فرد سالمند تاثیر بگذارد. بنابراین نگهداری از سالمند در منزل در این شرایط ممکن است کمی دشوار باشد. برای حمایت از این دسته افراد توصیه می‌کنیم که حتما از اقدامات زیر استفاده کنید:

• از تماشا، خواندن یا گوش دادن فرد سالمند به اخبار مرتبط با بیماری جلوگیری کنید. شنیدن مکرر این موضوع که آنها بیشتر در معرض خطر هستند؛ می‌تواند استرس را در این عزیزان افزایش دهد.
• اگر توانایی انجام کارهایی مانند تنفس عمیق را دارد؛ از او بخواهید که چند بار در روز و هر بار چند دقیقه نفس عمیق بکشد.
• سعی کنید از وعده‌های غذایی سالم برای تغذیه فرد سالمند استفاده کنید؛ و میوه‌ها و سبزیجات بیشتری را در رژیم غذایی او بگنجانید.
• اگر توانایی جسمی کافی را دارد؛ هر روز از نرمش‌های ساده برای تقویت سیستم ایمنی‌اش استفاده کنید.
• از فرد سالمند بخواهید که به اندازه کافی بخوابد.
• سعی کنید چند دقیقه در روز فعالیت‌های سرگرم‌کننده مانند شطرنج و بازی‌های فکری با او انجام دهید.
• اگر پرستار هستید و فرزندان سالمندی که از او مراقبت می‌کنید با شما زندگی نمی‌کنند؛ حتما یک بار در روز با آنها تماس گرفته و از آنها بخواهید که با مددجو شما صحبت کنند.

نکته آخر

بر اساس اطلاعات موجود، افرادی که شرایط زیر را دارند بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند:

• افراد بالای 65 سال
• افرادی که در خانه سالمندان یا یک مرکز نگهداری شبانه‌روزی زندگی می‌کنند.
• افرادی که مبتلا به بیماری‌های مزمن ریوی یا آسم متوسط ??تا شدید هستند.
• افرادی که بیماری‌های قلبی جدی دارند.
• افرادی که سیستم ایمنی آنها به صورت مادرزادی یا بر اثر ابتلا به بیماری‌هایی مانند سرطان ضعیف است.
• افرادی که دچار چاقی شدید هستند، شاخص توده بدنی (BMI) آنها بالاتر از 40 است، یا به برخی از بیماری‌های زمینه‌ای، مانند دیابت، نارسایی کلیوی یا بیماری کبد مبتلا هستند. به ویژه اگر بیماری‌شان به درستی کنترل نشده باشد.

نکته مهم دیگری که باید به آن توجه کنید این است که بسیاری از شرایط مانند درمان سرطان، سیگار کشیدن، انجام عمل پیوند مغز استخوان یا اعضای بدن، نقص سیستم ایمنی، بیماری اچ آی وی یا ایدز و استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها و سایر داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی بدن، می‌توانند سیستم دفاعی بدن را مختل کرده و فرد را در معرض خطر قرار دهند. بنابراین اگر سالمندی که از او مراقبت می‌کنید چنین شرایطی را دارد؛ حتما به دستورالعمل‌های ذکر شده بیشتر توجه کنید.

رفتارهای اشتباه والدین در تغذیه کودک زیر یک سال

تغذیه کودک پس از شش ماهگی که زمان استفاده از غذای کمکی در کنار شیر مادر یا شیرخشک فرا می‌رسد، اهمیت خاصی پیدا می‌کند. از آنجایی که در این سن سیستم گوارشی و سیستم ایمنی بدن کودک هنوز ضعف دارد، باید در انتخاب مواد غذایی دقت کرد. والدین معمولا دچار اشتباهاتی در این زمینه می‌شوند و با استفاده از مواد غذایی نامناسب به طور ناخواسته کودک خود را دچار مشکل می‌کنند. اگر وظیفه نگهداری از کودک در منزل را بر عهده دارید در این مقاله همراه ما باشید تا با رفتارهای اشتباه والدین در تغذیه کودک زیر یک سال آشنا شوید.

دادن غذای جامد به کودک زیر یک سال

از آنجایی که والدین در فکر خواب بهتر کودک خود هستند به اشتباه تصور می‌کنند تغذیه کودک با غذای جامد به دلیل ایجاد سیری بیشتر، خواب بهتری را برای کودک به ارمغان می‌آورد. بنابراین غذای جامد را پیش از 6 ماهگی کودک در کنار شیر مادر یا شیرخشک آغاز می‌کنند.
پزشکان متخصص کودک توصیه می‌کنند کودک تا 6 ماهگی تنها با شیر مادر یا شیرخشک تغذیه شود و از اضافه کردن مواد جامد به برنامه غذایی او خودداری شود. پس از 6 ماهگی سیستم گوارش کودک قوی‌تر شده و می‌تواند غذای جامد را هضم کند. از سوی دیگر در این سن مصرف آهن در سلامت کودک اهمیت بسیاری دارد. آهن مورد نیاز کودک باید از طریق غذای کمکی، میوه و سبزیجات پوره شده تامین شود.
به این نکته توجه داشته باشید تغذیه کودک با غذای جامد نباید زیاد به تاخیر بیفتد. اضافه کردن غذای جامد به برنامه غذایی کودک پس از 9 ماهگی ممکن است منجر به بیزاری از غذا در او شود. کودک باید به موقع با طعم و مزه غذاهای دیگر آشنا شود.

تغذیه کودک با مواد غذایی بیش از حد سالم

بسیاری از والدین حساسیت بیش از اندازه درباره تغذیه کودک از خود نشان می‌دهند و سعی می‌کنند غذاهای ارگانیک و کم‌چربی برای کودک تهیه کنند. اما توجه داشته باشید تنها سبزیجات و میوه‌ها نیاز کودک را تامین نمی‌کند. برنامه غذایی کودک باید متنوع و حاوی تمام منابع مورد نیاز نظیر گوشت، حبوبات، لبنیات، سبزیجات و… باشد.
والدین تصور می‌کنند آب‌میوه به دلیل برخورداری از ویتامین ها و املاح برای کودکان ضروری است اما متخصصان کودک عقیده دارند مصرف میوه تازه به صورت تکه‌ای یا پوره‌شده بر آّب‌‌میوه اولویت دارد. آب‌میوه کالری اضافی وارد بدن کودک کرده و مشکلاتی همچون چاقی و پوسیدگی دندان در کودک زیر یک سال را به دنبال خواهد داشت.

غذاهای ممنوع برای کودک زیر یک سال

شیر گاو: تغذیه کودک زیر یک سال با شیر گاو به دلیل میزان زیاد مواد معدنی و پروتئین‌های موجود در آن که هضمش را دشوار می‌کند توصیه نمی‌شود. از سوی دیگر شیر گاو قادر نیست ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز کودک را تامین کند و کودک دچار فقر آهن و کم‌خونی خواهد شد. اگر امکان تغذیه نوزاد با شیر مادر وجود نداشته باشد باید از شیرخشک غنی‌شده با آهن استفاده کرد.
عسل: تا اتمام یک‌سالگی کودک نباید به او عسل داد. عسل به دلیل وجود باکتری بوتولیسم می‌تواند در کودک ایجاد حساسیت کند و منجر به بروز بیماری در او شود.
غذاهای چرب: دستگاه گوارش کودک زیر یک سال هنوز تکامل پیدا نکرده و غذاهایی مانند گوشت چرب، کره و سوسیس که حاوی چربی‌های ناسالم هستند کودک را دچار مشکل می‌کند.
ماهی: کارشناسان تغذیه استفاده از ماهی را به دلیل داشتن جیوه برای کودک زیر یک سال ممنوع می‌کنند. گرچه ماهی تن و ماهی آزاد به رشد سلول‌های مغزی و محافظت از کودک در برابر بیماری‌ها کمک می‌کند ولی به دلیل وجود جیوه تنها دو وعده در هفته باید استفاده شود.
تخم مرغ: تا شش ماهگی نباید به نوزاد تخم مرغ داد. پس از آن نیز تا سن یک سالگی تنها زرده تخم مرغ آب‌پز قابل استفاده است. سفیده تخم مرغ به دلیل هضم دشوار و ایجاد آلرژی در تغذیه کودک زیر یک سال توصیه نمی‌شود.