بی اختیاری ادرار در سالمندان یکی از مشکلات شایع دوران سالمندی محسوب میشود. گرچه بی اختیاری ادرار به دلیل افزایش سن پس از 40 سالگی در افراد اتفاق میافتد اما نباید تصور شود که این مشکل طبیعی و درمانناپذیر است. پزشک متخصص میتواند با بررسی دلایل بی اختیاری ادرار در افراد سالمند آن را درمان کند.
عفونت ادراری، منزوی شدن و افسردگی از عوارض بی اختیاری ادرار در افراد سالمند است که پرستار سالمند یا فردی که وظیفه نگهداری از سالمند را بر عهده دارد باید از آن مطلع باشد.
دلایل بی اختیاری ادرار در مردان و زنان سالمند متفاوت است. معمولا در مردان مشکلات غده پروستات اختلالات ادرار کردن را در پی دارد. مصرف برخی داروها و نوشیدن بیش از حد چای و قهوه تاثیر نامطلوبی بر مثانه دارد. همچنین برخی بیماریها مانند نارسایی قلبی، آلزایمر و ام اس نیز در افراد مسن منجر به بی اختیاری ادرار میشود.
نارسایی قلبی تولید ادرار شبانه را افزایش داده و باعث بی اختیاری ادراری در طول خواب شبانه میشود. سالمندان به دلیل دردهای استخوانی و مفصلی دارای اختلال حرکتی هستند و واکنش آنها کند است. سالمندی که به بیش فعالی مثانه مبتلا است، در صورتی که با تاخیر به سرویس بهداشتی برسد ممکن است نتواند بر ادرارش کنترلی داشته باشد.
در زنان تعداد بارداری، زایمان و آغاز یائسگی از دلایل بی اختیاری ادرار در زنان مسن محسوب میشود. دلایل دیگری نظیر عفونت ادراری، یبوست، دیابت و مصرف داروهای ادرارآور نیز بی اختیاری ادرار را در سالمندان به وجود میآورد که با درمان عوامل ایجادکننده بیماری برطرف میشوند.
بی اختیاری ادراری انواع مختلفی دارد. نوع شایع آن زمانی است که ادرار سالمند پیش از رسیدن به سرویس بهداشتی دفع شود. این نوع از بی اختیاری بر اثر انقباضهای غیرارادی مثانه که فرد قادر به کنترلش نیست، به وجود میآید. بیماریهایی نظیر آلزایمر، پارکینسون، ام اس، سکته مغزی، یبوست، بزرگ شدن غده پروستات و… باعث بروز این نوع از بی اختیاری ادراری میشوند.
نوع دیگری از بی اختیاری ادرار در افراد سالمند در اثر استرس و اضطراب است. استرس به شکم فرد فشار وارد میکند و باعث میشود فرد در هنگام عطسه، سرفه، خندیدن یا بلند کردن اشیا از زمین دچار بی اختیاری ادرار شود.
بسیاری از زنان در دوران بارداری و زایمان نیز به این نوع بی اختیاری ادراری مبتلا میشوند. مردانی که دچار بزرگی پروستات هستند یا سابقه جراحی پروستات را داشتهاند نیز به بی اختیاری استرسی دچار میشوند.
زمانی که حجم ادرار زیاد باشد، مثانه به طور کامل تخلیه نمیشود. سالمندانی که به این مشکل مبتلا هستند در طول روز بارها حس میکنند که باید به سرویس بهداشتی بروند و معمولا از ترشح ادرار شکایت دارند. انقباض ضعیف مثانه، بزرگ شدن پروستات، سکته مغزی، دیابت، یبوست و… این مشکل را تشدید میکنند.
به طور معمول سالمندان به چند نوع بی اختیاری ادراری مبتلا هستند. پزشک متخصص با انجام معاینه کامل لگن و رودهها در زنان و اورولوژی در مردان و تجویز آزمایش ادرار وجود عفونت یا خون در ادرار را بررسی میکند. همچنین آزمایش قند خون برای اندازهگیری میزان قند و کلسیم و بررسی عملکرد کلیه انجام میشود.
بی اختیاری ادراری به کمک دارودرمانی، رفتاردرمانی و در موارد نادر جراحی قابل درمان است. منظور از رفتاردرمانی استفاده از رژیم غذایی، مصرف مایعات، تمرینهای تقویت عضلات کف لگن موسوم به تمرینهای کگل و آموزش مثانه است. با آموزش مثانه سالمند میآموزد زمان بین دو تخلیه ادرار را به طور تدریجی افزایش دهد و در واقع ادرار کردن را به تاخیر بیندازد.
پزشک در درمان دارویی داروهایی نظیر آنتی بیوتیک، داروهای ضداسپاسم و… را به سالمند تجویز میکند تا مشکل بی اختیاری ادراری را برطرف کند. اگر مصرف داروها و دیگر روشهای درمانی موثر واقع نشود، در موارد نادر عمل جراحی انجام میشود.
سالمندان به طور معمول به بیماریهای مزمن، کاهش توان حرکتی و مشکلات روانی دچار میشوند. یک رژیم غذایی مناسب نقش مهمی در سلامت و طول عمر سالمندان دارد. مصرف امگا 3 برای سلامت عمومی سالمندان و جلوگیری از پیشرفت بیماریها ضروری است. اسیدهای چرب امگا 3 تمام عملکرد فیزیولوژیک بدن از جمله سیستم قلبی عروقی، عصبی، ایمنی، بینایی، استخوانها و پوست را تنظیم میکنند. تحقیقات نشان داده است مصرف اسیدهای چرب امگا 3 عملکرد حافظه و یادگیری در سالمندانی که مبتلا به اختلالات شناختی هستند را بهبود میبخشد.
اگر وظیفه نگهداری از سالمند در منزل را بر عهده دارید یا میخواهید نکات مراقبتی را به پرستار سالمند والدین خود گوشزد کنید در این مقاله همراه ما باشید تا با مزایای امگا 3 بیشتر آشنا شوید.
اسیدهای چرب امگا 3 در بدن انسان ساخته نمیشوند اما مصرف آنها برای تنظیم فعالیتهای بدن لازم است. امگا 3 به تقویت سیستم ایمنی ضعیف، اختلالات چشمی، کمتوجهی، سلامت پوست، درمان بیماریهای قلبی، افسردگی، دیابت، بهبود زخم، ورم مفاصل و… کمک میکند.
این ماده حیاتی در انواع لوبیا، دانههای چیا، گردو، بذر کتان، سبزیجات، ماهی سالمون، ماهی ساردین، قزلآلا، شاهماهی، ماهی تن، روغن ماهی، روغن سویا، روغن زیتون و روغن کانولا وجود دارد. در بسیاری موارد نیز پزشک مکمل امگا 3 را برای افراد تجویز میکند.
مصرف اسیدهای چرب امگا 3 مزایای بسیاری برای بدن سالمندان دارد. محققان اعلام کردهاند امگا 3 با افزایش طول عمر افراد رابطه مستقیمی دارد. بیماران قلبی که به مقدار زیاد امگا 3 مصرف کردهاند عمر طولانیتری داشتهاند.
استرس، اضطراب، خستگی ذهنی، اختلالات عصبی و افسردگی از مشکلات شایع دوران سالمندی محسوب میشود. افراد سالمند به دلیل بیماریها و ناتوانی حرکتی یا طرد شدن از سوی فرزندان دچار حس یاس و ناامیدی میشوند. مصرف امگا 3 بهویژه در زنان سالمند میزان استرس و نگرانیهای آنها را کاهش میدهد.
مکملهای امگا 3 تاثیر بسیار مثبتی در درمان مشکلات روحی سالمندان افسرده دارند و علائم افسردگی را در سالمندان رفع میکنند.
آرتروز یا ساییدگی غضروف مفصلی یکی دیگر از بیماریهای رایج افراد سالمند است که درمان ندارد اما با انجام توصیههایی میتوان آن را تسکین بخشید. امگا 3 موجود در روغن ماهی علائم و نشانههای آرتروز را کاهش میدهد و از پیشروی بیماری جلوگیری میکند. روغن ماهی تاثیر آنژیمهایی را که باعث از بین رفتن غضروفها میشود کاهش میدهد در نتیجه با مصرف آن میتوان مصرف داروهای ضدالتهاب مفاصل را کم کرد. با مصرف امگا 3 در سنین پایینتر حتی میتوان از بروز آرتروز جلوگیری کرد.
آلزایمر و فراموشی نیز از مشکلات عمده سالمندان به شمار میآید. با ایجاد پلاکهایی در مغز که ناشی از تجمع غیرطبیعی پروتئین بتا آمیلوئید است، سالمند مبتلا به بیماری آلزایمر میشود. این پلاکها خاصیت سمی دارند و به سلولهای مغز آسیب میرسانند و در نهایت منجر به بیماری آلزایمر میشوند.
پژوهشها نشان میدهد روغن ماهی و اسیدهای چرب امگا 3 از ساخت این پروتئینها در سلولهای مغز جلوگیری میکند. همچنین امگا 3 حافظه را تقویت کرده و در درمان بیماری آلزایمر بسیار موثر عمل میکند.
سالمندان مبتلا به دیابت بیشتر از سایر سالمندان در معرض ابتلا به بیماریهای قلبی عروقی هستند. پزشکان معتقدند روغن ماهی سطح تری گلیسیرید خون را در بیماران مبتلا به دیابت کاهش داده و دیابت آنها را کنترل میکند.
انحطاط ماکولا بیماری چشمی است که از دلایل اصلی نابینا شدن افراد در سن بالای 60 سال محسوب میشود. در این بیماری که با افزایش سن احتمال آن افزایش مییابد دید مرکزی فرد که برای کارهای دقیق از جمله خواندن و رانندگی لازم است از بین میرود.
بر اساس تحقیقات انجامشده اسیدهای چرب امگا 3 در مراقبت از چشم و جلوگیری از مبتلا شدن به بیماری انحطاط ماکولا تاثیر بسیار خوبی دارند.
نوزادان و کودکان برای رشد خود و تولید هموگلوبین در خون نیاز به مصرف آهن دارند. اگر کودکی به کمبود آهن دچار شود، دچار کمخونی شده و سلولهای خونی او نمیتوانند اکسیژن کافی را به اندامهای بدن انتقال دهند. اگر کمبود آهن کودک بهموقع درمان نشود، تاخیر در رشد جسمی و ذهنی او را در پی دارد. قصد داریم در این مقاله اهمیت مصرف آهن در سلامت کودک را بررسی کنیم.
اگر وظیفه نگهداری کودک در منزل را بر عهده دارید در این مقاله همراه ما باشید تا با مهمترین منابع آهن برای تامین نیاز کودک به آهن آشنا شوید.
معمولا کودکانی که از شیر مادر تغذیه میکنند آهن کافی دریافت میکنند. بهتر است برای کودکانی که شیرخشک میخورند، شیرخشک غنیشده با آهن تهیه کرد. اما زمانی که کودک غذا خوردن را آغاز میکند ممکن است به مقدار کافی آهن دریافت نکند و همین مسئله او را در معرض کمخونی قرار دهد.
اگر کودک شما بیاشتهاست و به آهستگی وزن میگیرد، پوست رنگپریدهای دارد و بیقراری میکند دچار کمبود آهن است. کودکانی که آهن کافی دریافت نکردهاند از نظر فیزیکی کمتر فعالیت میکنند و مراحل رشدشان نیز به کندی انجام میشود. خستگی، سرگیجه، سردرد و ضربان قلب نامنظم نیز از دیگر علائم کمبود آهن در کودکان است.
از عوارض کمبود آهن میتوان به بروز مشکلات در یادگیری، مشکلات رفتاری کودک، ضعف عضلانی، منزوی شدن و تاخیر در انجام مهارتهای حرکتی اشاره کرد. همچنین کمبود آهن باعث ضعف سیستم ایمنی بدن کودک شده و امکان ابتلا به بیماریهای واگیردار و عفونی نظیر سرماخوردگی و آنفولانزا را افزایش میدهد.
کودک بر حسب سن روزانه به این مقدار مصرف آهن نیاز دارد:
انواع گوشت شامل گوشت گاو، گوساله، گوسفند، بوقلمون، جوجه، جگر، ماهی، تخم مرغ، دانههای غلات، برنج، ماکارونی، نان غنیشده، حبوبات شامل عدس، نخود و لوبیا و سبزیجات مانند لوبیا سبز، نخودفرنگی، اسفناج و کلم بروکلی را در برنامه غذایی کودک بگنجانید.
برای جذب بهتر و راحتتر آهن، غذاهای حاوی آهن را با ویتامین C مانند گوجه، پرتقال یا فلفل سبز مصرف کنید. برای مثال اسپاگتی را با گوشت و سس گوجه تهیه کنید. این غذا سرشار از آهن است و بیشتر کودکان نیز به آن علاقه دارند.
برای کودکانی که به خوردن گوشت علاقهای ندارند غذاهایی با حبوبات تهیه کنید. با عدس یا لوبیا و برنج یک سوپ ساده و سبک بپزید و آن را پوره کرده و به کودک بدهید. خوراک عدسی یا خوراک لوبیا به همراه نان گندم منبع خوب آهن برای کودکان است که با اضافه کردن کمی آب لیموی تازه ویتامین C آن هم تامین شده و به خوبی جذب بدن کودک میشود.
کنسرو تن ماهی حاوی آهن و اسیدهای چرب امگا 3 نیز میتواند بخشی از برنامه غذایی کودک شما باشد البته اگر به این ماده غذایی حساسیت نداشته باشد. اضافه کردن سبزیجات در کنار تن ماهی غذای کاملی را در اختیار کودکتان قرار میدهد.
صبحانه کودکتان را چند بار در هفته به غلات غنیشده یا بلغور جو دوسر اختصاص دهید. در کنار آن از میوههای حاوی ویتامین C نظیر توت فرنگی و پرتقال استفاده کنید تا آهن غلات جذب بدن کودک شود.
کشمش، برگه زردآلو، تخمه آفتابگردان و تخمه کدو تنبل منابع خوب آهن هستند و باید از آنها برای میانوعده کودک خود استفاده کنید. فقط مراقب باشید کودک در حین خوردن دانهها یا کشمش دچار خفگی نشود.
ممکن است پزشک کودک با انجام یک آزمایش ساده و مشخص شدن فقر آهن برای او مکمل آهن تجویز کند. مکمل را بر اساس دستور پزشک به کودک بدهید و آن را از دسترس کودک دور کنید.
اغلب سالمندان به دلیل بیماری، استفاده از داروها و ناتوانیهای حرکتی در دوران سالمندی به افسردگی دچار میشوند. همصحبتی با افراد یا پرستار سالمند ، معاشرت با اعضای خانواده و دوستان، ورزش سبک، گردش در طبیعت و سفر میتواند روحیه سالمند را بهبود بخشد و به او انگیزه زندگی بدهد. سفر کردن برای سالمندان بسیار دلپذیر است اما مراقبت از سالمندان در سفر موضوعی است که باید مورد توجه قرار بگیرد.
اولین اقدام مهم برای سفر سالمندان، برنامهریزی برای سفر و رزرو کردن بلیت وسایل نقلیه و مکان اقامت است. ابتدا تقویم را بررسی کنید و مطمئن شوید عزیزان سالمند شما در تاریخ انتخابشده وقت ویزیت پزشک یا کار درمانی نداشته باشند. همچنین بهتر است از سفر با سالمندان در زمانهای خاص که میزان سفرها بیشتر است خودداری کنید. شلوغی بیش از حد شما را در تهیه مکان اقامت و رفتوآمد راحت در مقصد سفر دچار مشکل میکند.
اگر قصد دارید با والدین سالمند خود از طریق هوایی سفر کنید، صندلیهایی که در هواپیما برای افراد کمتوان یا ناتوان در نظر گرفته شده را رزرو کنید. صندلی چرخدار رایگان را نیز میتوانید برای جابهجایی در فرودگاه مقصد رزرو کنید. معمولا کارکنانی در فرودگاه حضور دارند که به افراد سالمند کمک میکنند. حتی میتوانید غذایی را که در طول سفر ارائه میشود به صورت رژیمی درخواست کنید.
حتما به یاد داشته باشید سالمندان همراهتان قبل از پرواز از سرویس بهداشتی فرودگاه که مخصوص افراد مسن است استفاده کنند تا مجبور نباشند در حین پرواز از دستشویی کوچک داخل هواپیما استفاده کنند.
برای مراقبت از سالمندان در سفر تحرک و فعالیت بدنی را فراموش نکنید. بهتر است به عزیزان سالمند همراهتان توصیه کنید همانطور در حالت نشسته، پاهای خود را تکان دهند و قبل از فرود چند دقیقه در داخل هواپیما قدم بزنند تا از لختهشدن خون در پاها جلوگیری کند.
بعضی پزشکان توصیه میکنند سالمند پیش از سفر از جورابهای مخصوص واریس تا بالای زانو استفاده کند تا دچار ناراحتی در پاها نشود. پوشیدن کفش طبی و مناسب نیز کمک میکند سالمند در اثر راه رفتن طولانی کمتر دچار خستگی یا پادرد شود.
اگر سالمند مبتلا به بیماری خاصی است توصیه میشود پیش از سفر توسط پزشک متخصص ویزیت شود تا شرایط کلی بدن او بررسی شود. ممکن است نیاز به تزریق واکسن یا استفاده از داروی خاصی باشد که سالمند در طول سفر دچار مشکل نشود.
پیش از سفر حتما داروهای روزانه والدین سالمند خود را در ساک دستی قرار دهید تا در طول سفر هم در دسترس باشد. بهتر است داروها و مواد بهداشتی ضروری مانند مسکن، ضدتهوع، ضداسید معده، باند، چسب زخم، کرم ضدآفتاب، اسپری حشرهکش و… را نیز به همراه داشته باشید.
اغلب سالمندان در سفر به دلیل سرگرمی و تغییر روال عادی زندگی مصرف داروهایشان را فراموش میکنند. اما ممکن است این فراموشی یا بیتوجهی باعث شود حالت اورژانسی پیش آید و اوقات خوش سفر را برهم زند. بنابراین به عنوان همراه سالمند مصرف داروها را به او یادآوری کنید. برای این کار میتوانید آلارم گوشی همراه خود را برای ساعت مصرف دارو تنظیم کنید تا استفاده از دارو را به شما یادآوری کند.
استفاده از غذاهای آماده، ساندویچها، سالادها و… در طول سفر ممکن است برای سیستم گوارش حساس سالمندان مشکل ایجاد کند. بهتر است در طول سفر در خوردن سبزیجات خام و میوهها بهویژه وقتی از شستوشوی مناسب آنها مطمئن نیستید افراط نکنید.
سالمندان باید در طول سفر به مقدار کافی آب بنوشند. اگر از سلامت آب لولهکشی مطمئن نیستید آب معدنی خریداری کنید و آن را همیشه همراه خود داشته باشید. همچنین از قالبهای یخ آماده استفاده نکنید زیرا ممکن است آلوده به میکروب باشد.
در سفر با سالمندان اولویت خود را لذت بردن آنها از سفر قرار دهید. آنها توانایی انجام سریع کارها را ندارند، بنابراین صبور باشید و حوصله بیشتری در رفتار با آنها به خرج دهید.
وزوز گوش در سالمندان یکی از مشکلات شایع دوران سالمندی است که به دلایل مختلف ایجاد میشود. در این حالت فرد سالمند از شنیدن سروصدایی مانند باد، سوت زدن، زنگ زدن یا نیش زدن داخل گوش در یک یا هر دو گوش شکایت دارد. ممکن است این مشکل به طور مداوم وجود داشته باشد یا در زمانهای مختلف بروز کند.
آگاهی از دلایل وزوز گوش در افراد سالمند برای پرستار سالمند یا فردی که نگهداری از سالمند را بر عهده دارد به او کمک میکند اقدامات بهتر و موثرتری برای سالمند انجام دهد.
معمولا سالمند وزوز گوش را بیشتر هنگام شب و زمانی که سکوت است حس میکند. گاهی وزوز گوش کاهش شنوایی، سردرد یا سرگیجه را نیز به همراه دارد. کاهش شنوایی در سالمندان بعد از آرتروز و فشارخون بالا سومین مشکل شایع سالمندان است که در بسیاری از موارد منجر به بیتوجهی، افسردگی و کاهش اعتمادبهنفس در آنها میشود.
وزوز گوش بیرونی: این نوع وزوز گوش را علاوه بر بیمار، دیگران و پزشک معالج نیز میشنود. وزوز گوش بیرونی اغلب در اثر اختلالات عصبی یا عروقی، تومورهای سر، مغز یا گردن و بعضی از بخشهای گوش ایجاد میشود.
وزوز گوش درونی: وزوز گوش درونی را تنها بیمار حس میکند و بیش از 60 درصد نمیتوان علت آن را پیدا کرد.
وزوز ضربانی: این وزوز به صورت صدای ضربهمانند و ریتمیکی مانند ضربان قلب احساس میشود. معمولا این نوع وزوز پس از ورزش یا فعالیت شدید بدنی اتفاق میافتد.
وزوز گوش ممکن است در همه سنین برای افراد به وجود آید. در سالمندان با افزایش سن فرکانس وزوز گوش نیز افزایش مییابد.
پیرگوشی: پیرگوشی یکی از دلایل عمده وزوز گوش در افراد سالمند است. پیرگوشی در اثر اختلال در عملکرد سه استخوانچه گوش میانی، حضور در مکانهای پرسروصدا، فشار خون، بیماریهای قلبی و عروقی و اختلال عروق ناشی از ژنتیک و دیابت ایجاد میشود.
آسیب به اعصاب گوش در اثر صداهای بلند: قرار گرفتن در معرض سروصدای زیاد ماشینآلات صنعتی، جنگافزارها، موزیک پلیرها و… به سلولهای مژکدار حلزون شنوایی و پایانههای عصبی در گوش داخلی آسیب میرساند و فرد را دچار کمشنوایی میکند. این کمشنوایی معمولا با وزوز گوش همراه است.
نیکوتین و کافئین: مصرف نیکوتین و کافئین باعث فشردگی رگهای خونی شده و وزوز گوش را به دنبال دارد.
بیماری منییر (Meniere): این بیماری مربوط به گوش داخلی است و در اثر افزایش فشار مایع اندولنف به وجود میآید. سرگیجه، کاهش شنوایی، وزوز گوش همراه با تهوع و استفراغ از علایم بیماری منییر است.
ازدیاد جرم گوش: جرم گوش وظیفه کنترل آلودگیها و عوامل بیماریزا را در جهت محافظت از مجرای گوش بر عهده دارد. اما اگر جرم بیش از حد در گوش انباشته شود با آسیب به پرده گوش و کاهش شنوایی موجب وزوز گوش خواهد شد.
تومورهای عصب شنوایی، سر و گردن: وجود هر توموری در ناحیه جمجمه و گردن به رگهای خونی این منطقه فشار وارد کرده و موجب وزوز گوش میشود. عصب شنوایی از مغز تا گوش میانی کشیده شده و کنترل تعادل بدن را بر عهده دارد. تومور این عصب باعث بروز وزوز در گوش میشود.
فشارخون بالا: عواملی نظیر الکل، کافئین و استرس که باعث افزایش فشارخون میشوند، صدای وزوز را در گوش ایجاد میکنند.
داروها: داروهایی مانند آنتیبیوتیکها، داروهای سرطان، داروهای ادرارآور، داروهای ضدافسردگی و آسپیرین در ایجاد وزوز گوش یا تشدید آن نقش موثری دارند.
برای درمان وزوز گوش در سالمندان باید به پزشک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه کرد و پزشک را از سابقه ابتلا به بیماریهای مرتبط با گوش، فشارخون و داروهای مصرفی آگاه کرد. پزشک با بررسی وضعیت سالمند، معاینه گوش، معاینه حرکتی، سنجش شنوایی و در صورت لزوم تجویز سیتیاسکن یا امآرآی دلیل وزوز گوش را تشخیص داده و داروهای لازم را تجویز میکند.